اتاق نیوز- شاخص کل بورس و اوراق بهادار امسال را با روندی مثبت آغاز کرد و طی ۵ روز کاری که از آغاز سال تاکنون داشته است، از رقم ۶۲ هزار و ۵۳۲ واحد به ۶۵ هزار و ۷۲۸ واحد رسید. البته روند افزایش و مثبت بورس از آخرین روزهای سال گذشته شروع شده بود.
برخی کارشناسان و تحلیلگران بازار سرمایه سال ۹۴ را سالی مثبت برای بورس کشورمان می دانند و معتقدند که امسال با توجه به نتایج مثبت مذاکرات و صدور بیانیه هسته ای سرمایه گذاران بازار سرمایه با امید بیشتری فعالیت خواهد کرد. این در حالی است که بازار سرمایه سال ۹۳ را با روندی منفی پشت سرگذاشت و فعالان این بازار امیدوارند سال ۹۴ سالی پر رونق و سوددهی برایشان باشد.
کاهش نرخ سود بانکی، بسته و بازگشایی نماد پالایشگاه ها در بورس، تغییرات مدیریتی و غیره همگی در سال گذشته بر بازار سرمایه کشورمان تاثیرگذار بود و همواره این بازار را با تلاطم مواجه کرد. به طوریکه شاخص کل بورس در اولین روزهای سال ۹۳ با روندی نزولی آغاز به کار کرد و این روند تا هفته آخر هم ادامه داشت.
اما بازار سرمایه امسال را با روندی صعودی آغاز کرد و همین انگیزه و امید دوباره ای را به بازار سرمایه منتقل کرده است. به طوریکه طی روزهای کاری در نوروز امسال، ۴ میلیارد و ۴۲۳ میلیون سهم و حق تقدم به ارزش ۷ هزار و ۳۴۶ میلیارد ریال در بورس اوراق بهادار تهران معامله شد. در این مدت، سه میلیارد و ۷۹۷ میلیون سهم به ارزش ۶ هزار و ۳۷۲ میلیارد ریال به صورت خرد و بلوک مورد داد و ستد قرار گرفت.
با توجه به شرایط ایجاد شده مسئولان سازمان بورس معتقدند که سهامداران نباید بدون تحلیل سرمایه گذاری کنند. در این شرایط مدیران بورسی تصمیماتی را برای بهبود وضعیت بازار سرمایه اتخاذ کرده اند که از جمله آنها افزایش تامین مالی، عرضه های اولیه، تسهیل در افزایش سرمایه شرکتها و نیز صندوق های پروژه و فروش اختیاری و استقراضی در بورس است که زمینه توسعه بازار فراهم می کند.
اما نگرانی دیگری که در حال حاضر وجود دارد این است که بورس از رفتار هیجانی به دور باشد و با توجه به اینکه احتمال توافقات بیشتر نیز وجود دارد و این امر ممکن است که بر روی رفتار سهامداران تاثیر گذار باشد، بهتر است که سرمایه گذاران با احتیاط و بدون ریسک و هیجان اقدام به خرید و فروش کنند، کما اینکه به نظر می رسد که سرمایه گذاران ریسک پذیر دست به کار شده اند.
محمد فطانت رئیس سازمان بورس و اوراق بهادار با بیان اینکه کاهش تورم و شروع به فصل رونق در اقتصاد، نشانه های مثبتی است که به بازار می‌رسد، گفت: شرایط پیش رو می‌تواند انتظارات مثبتی را ایجاد کند.
وی افزود: به عنوان نظر شخصی و خارج از سمت رییس سازمان بورس، با توجه به وضعیت تمام نمادها از جمله پالایشگاه ها و تعادل قیمت های نفت، فلزات، سنگ آهن و برداشت جامعه از فضای مثبت سیاسی، روند به سمتی است که، ریسک سیستماتیک نسبت به سال گذشته کاهشی است و با اتفاقاتی درسیستم بانکی از جمله کاهش نرخ های سود سپرده بانکی ۲۲ درصد و بالاتر، تاثیر مستقیم خود را در کاهش ریسک سیستماتیک، رشد P/E بازار و افزایش سود آوری صنعت بانکی در بورس، خواهد داشت.
رئیس سازمان بورس و اوراق بهادار در پاسخ به این مطلب که آیا نتیجه برآیند پیش بینی ها برای سال ۹۴ مثبت است؟ بیان کرد: تلفیق این عوامل، کاهش تورم، شروع به فصل رونق در اقتصاد طبق آمارهای موجود، نشانه های مثبتی است که به بازار می رسد. خصوصا اینکه قیمت سهام، ارزش جایگزینی آنها، بازده و مقایسه آنها در مورد یک شرکت خاص در منطقه و دنیا و همه عواملی است که در تحلیل مورد توجه هستند و وضعیت ما را نسبت به سال ۹۳ درشرایط بهتری قرار می دهند. در مجموع شرایط پیش رو می تواند انتظارات مثبتی را ایجاد کند.
وی در مورد مهمترین دستاورد سال ۹۳ اظهارداشت: مهمترین نکته ای که به عنوان یک درس از سال گذشته می توان گرفت، این است که جایگاه بازار سرمایه برای سیاست گذاران و بخش های مختلف کشور بسیار ارتقا پیدا کرده و به اهمیت این بازار و کارکردهای توسعه ای آن در کشور و جایگاه آن در انعکاس مستقیم آثار تصمیم گیری ها توجه بیشتری شود و در راس کانون توجهات مردم شاخص بورس قرار گرفت. سال ۹۴ به لحاظ آماری سال سختی است کاهش قیمت نفت و تاثیرات آن روی بودجه نشان می دهد باید با درایت و تدبیر بیشتری سال ۹۴ را در بخش های واقعی اقتصاد جلو ببریم.
فطانت در مورد اینکه جلسه ای که برای اولین بار با حضور ۴ عضو ارشد اعضای کابینه دولت برگزار شد چه پیامی و دستاوردی داشت؟ گفت: بخش عمده تلاش هایی که توانستند بازار را به خوبی تشریح کنند و نقش آن را برای همه و حتی مسئولان تبیین کنند، مرهون اصحاب رسانه هستیم.
سخنگوی سازمان بورس و اوراق بهادار افزود: جلسه ای که با حضور اعضای کابینه و نمایندگان ارشد مجلس، از جمله حجت الاسلام ابوترابی نائب رییس اول مجلس، سیف رییس کل بانک مرکزی، طیب نیا وزیر اقتصاد، نعمت زاده وزیر صنعت و معدن و تجارت، زنگنه وزیر نفت و نمایندگان مجلس برگزار شد، نشان داد که خود را در مقابل مطالبات مردم پاسخگو می دانند و در عین حال برای رفع مشکلات آمادگی دارند.
وی با اشاره به توجهات وزیر نفت به بازار سرمایه گفت: درصد اصلی دغدغه های وزیر اقتصاد بازار سرمایه است و بسیاری از رفع ابهامات و مشکلات نهان و آشکار، حاصل تلاش های شخص وزیر اقتصاد است و به وضوح می توان گفت، رییس کل بانک مرکزی در جلسات و محافل مختلف تلاش بسیاری در جهت بهبود فضای بازار سرمایه داشته اند و رابطه خوبی بین بازار سرمایه، سیستم بانکی و بانک مرکزی وجود دارد. در راس این حمایت ها نظر بسیار مثبت معاون اول رییس جمهور به بازار سرمایه است که همواره شاهدیم تمام اقدامات و کوشش های لازم را برای رفع موانع بازار سرمایه دارند.
فطانت در پاسخ به این سئوال که درحال حاضر بورس رفتار هیجانی ندارد و به نوعی خود را با بخش واقعی اقتصاد تطبیق داده است. برای بازار فقط توافقات هسته ای کافی نیست به نظر شما سازمان باید چگونه برای جذابیت معاملات بورس (از جمله کاهش کارمزد ها و ...) اقدام کند؟ تصریح کرد: تلاش همه در راستای ارتقاء اهداف بازار است اما، اینکه این ارتقاء بازار در جهت بهبود قواعد معاملات چگونه همراه شود یک بحث دائمی و مستمر است.
وی اضافه کرد: برای ارتقاء بلوغ بازار و برای جلوگیری از رفتارهای هیجانی از هر فکری استفاده خواهیم کرد و در جهت رفع معایب و ایجاد مزایا برای بازار با کمک اصحاب رسانه فعالان بازار و همه صاحب نظران تمام تلاش خود را مصروف خواهیم کرد.
همچنین محمد جمالی کارشناس ارشد بازار سرمایه کشورمان درباره افق پیش روی بازار سرمایه در سال ۹۴ گفت: به نظر می رسد بعد از افت شاخص و افت قیمت ها در سال گذشته بازار هم اکنون به مرحله قابل اتکا رسیده باشد که از این پس و به دنبال نتیجه ای که از مذاکرات اعلام شد، شاهد اخبار و رخدادهایی باشیم که بازار سرمایه را به یک روند صعودی سوق بدهد. برداشته شدن تحریم ها یکی از عوامل مهمی است که می تواند بازار سرمایه را با رونق همراه سازد.
وی افزود: برقراری رونق در هر بازاری نیاز به اقدامات کوتاه مدت و بلند مدت به صورت توأمان دارد که همزمان با اجرای اقدامات کوتاه مدت به عنوان راه حل های مسکنی، اقدامات ساختاری نیز انجام گیرد. برای بهبود بازار هم باید کارهای کوتاه مدت و هم کارهای بلند مدت انجام شود. از جمله اقدامات کوتاه مدت می توان به عملکرد دولت و مجلس در خصوص شفاف سازی برخی ابهامات صنایع اشاره کرد و از طرفی سازمان بورس پیگیر است تا با رفع این ابهامات اعتماد به بازار سرمایه برگردد اما آثار کارهای زیرساختی بعد از دو سه سال نمود پیدا می کند.
جمالی در ادامه به شرایط بازار در سال گذشته اشاره کرد و گفت: سال گذشته بازار تحت تأثیر عوامل مختلفی مانند خوش بینی بیش از حد به نتایج مذاکرات هسته ای، تصمیمات مجلس در خصوص مباحث خوراک پتروشیمی ها، بهره مالکانه، عوارض صادراتی، مالیاتی، سیاستهای انقباضی و رکودی ناشی از تحریم ها قرار داشت که افت قیمت جهانی نفت و به دنبال آن کاهش قیمت محصولات اساسی مانند پتروشیمی، فلزات معدنی نیز رخ داد.
وی با بیان اینکه حدود ۷۵تا ۸۰ درصد بازار بورس و فرابورس ایران تحت تأثیر حرکات قیمتی جهانی هستند، اظهار داشت: پتروپالایشی، فلزی، سنگ آهنی ها و هلدینگهای فعال در این صنایع سال خوبی نداشتند. وقتی قیمت نفت کاهش پیدا می کند فارغ از کارهایی که دولت برای جبران کسری بودجه انجام می دهد این صنایع از روندی که درجهان شکل گرفته متأثر می شوند.
این کارشناس بازار سرمایه با اشاره به مجموعه عوامل رکود بازار سرمایه در سال ۹۳ گفت: مجموعه ای از عوامل داخلی که در اختیار حاکمیت و دولت است و عوامل که خارج از اختیار مسوولان است به عنوان ریسک سیستماتیک افت و خیزهای زیادی را در بازار سال گذشته رقم زد.
وی درباره افق پیش روی بازار سرمایه در سال ۹۴ گفت: به نظر می رسد بعد از افت شاخص و افت قیمت ها در سال گذشته بازار هم اکنون به مرحله قابل اتکا رسیده باشد که از این پس و به دنبال نتیجه ای که از مذاکرات اعلام شد، شاهد اخبار و رخدادهایی باشیم که بازار سرمایه را به یک روند صعودی سوق بدهد. برداشته شدن تحریم ها یکی از عوامل مهمی است که می تواند بازار سرمایه را با رونق همراه سازد.
جمالی ادامه داد: هم اکنون بانک ها به این تصمیم رسیده اند که نرخ بهره را کاهش بدهند و خیلی از بانک ها جدی با وجود مشکلاتی که دارند سعی می کنند که نرخ بهره را پایین بیاورند چون با ادامه این روند خودشان به مرور دچار مشکل و زیان عملیاتی می شوند و ادامه آن برای بانک ها امکان پذیر نیست و از طرف دیگر قیمت نفت به ارقام مناسبی رسیده و حتی برآوردها حاکی از افزایش آن تا سقف ۷۰ دلار در سه ماهه پایانی ۲۰۱۵ است.
مدیرعامل تأمین سرمایه آرمان به عملکرد سال گذشته دولت و مجلس اشاره کرد و گفت: یکی از وظایف دولت و مجلس ایجاد زمینه توسعه اشتغال و سرمایه گذاری است و چنانچه بخواهیم شاهد رونق کسب و کار باشیم باید سرمایه گذاری توسعه پیدا کند و توسعه سرمایه گذاری مشروط به ایجاد یک فضای با ثبات و بلند مدت است که سرمایه گذاران بتوانند برای بلند مدت خود تصمیم گیری کنند.
این کارشناس بازار سرمایه ادامه داد: تصمیمات مثبت در خصوص مهلت ۵ ساله برای کیفی سازی پالایشی ها و تدوین نرخ خوراک پتروشیمی ها برای یک افق ۱۰ ساله و کاهش عوارض بهره مالکانه، آزاد سازی صادرات و رفع برخی محدودیت ها و ممنوعیت های صادراتی از جمله اقداماتی است که می تواند به برون رفت از شرایط رکود بازار سرمایه کمک کند.
وی خاطر نشان کرد: با حذف تحریم ها، همکاری مستقیم و بدون مانع منجر به کاهش هزینه ها برای سرمایه گذاران می شود و می توانند مانند گذشته در قالب ال سی مدت دار یا یوزانس مواد اولیه محصولات مورد نیاز را از خارج تهیه کنند تا نبود نقدینگی و فشاری که روی بنگاه ها است کم شود و سرمایه در گردش مورد نیاز بنگاه ها تأمین شود که همه این اقدامات نشان می دهد در یک مسیر رو به بهبود در فضای کسب و کار حرکت می کنیم.
جمالی به ضرورت توجه به تجربه موفق بورس های دنیا پرداخت و گفت: در حالیکه تجربه بورسی ما به نیم قرن نمی رسد اما تجربه دنیا به یک سده یعنی دو برابر تجربه ما می رسد و این راهی که ما می رویم آنها ده ها سال است که رفته اند ما باید از تجربه آنها بیاموزیم که وقتی دچار مصائب ما شدند چه کردند و چطور توانستند تلاطمات را برطرف کنند.
وی تصریح کرد: بازارگردان های قوی در بورس های دنیا نوسانات بازار را می گیرند و قیمت سهام را به سمت ارزش ذاتی هدایت می کنند و نگه می دارند اما در ایران بازارگردان واقعی و جدی نداریم که چرایی اش باید بررسی شود تا شاهد حضور بازارگردان به معنای واقعی در بازار باشیم نه اینکه فقط اسمی به عنوان بازارگردان شنیده شود اما حرکت جدی از آنها دیده نشود.
