با گذشت بیش از دو سال از اجرای طرح هوشمندسازی یارانه آرد و نان، بسیاری از فعالان صنفی و کارشناسان آن را ناکارآمد دانسته و خواستار حذف آرد یارانه‌ای و پرداخت مستقیم یارانه نان به مردم شده‌اند. به گفته مشاور اتاق اصناف، مدل فعلی نه‌تنها نظارت مؤثری نداشته بلکه فساد و تخلفات را تشدید کرده و نتیجه‌ای جز نارضایتی مردم، دولت و نانوا دربر نداشته است.
نقد جدی به طرح هوشمندسازی نان؛ یارانه به مردم برسد، نه نانوایی‌ها
طرح هوشمندسازی یارانه نان که از سال ۱۴۰۱ با هدف مدیریت مصرف و جلوگیری از تخلفات اجرایی شد، اکنون پس از دو سال با موجی از انتقادات مواجه است. فعالان صنفی به‌ویژه در صنف نان سنگک، این طرح را ناکارآمد دانسته‌اند و پیشنهاد حذف آرد یارانه‌ای و جایگزینی آن با پرداخت نقدی مستقیم به مردم را مطرح کرده‌اند.
اختلاف فاحش قیمت آرد، منشأ فساد
نرخ آرد دولتی ۱۲۰۰ تومان و آرد آزاد ۱۵ هزار تومان است؛ همین تفاوت باعث شده خروج غیرقانونی آرد از نانوایی‌ها افزایش یابد. رئیس اتحادیه نان سنگک معتقد است این شکاف قیمتی، فسادزا بوده و حذف آرد یارانه‌ای می‌تواند ضمن صرفه‌جویی ۳۵ درصدی در مصرف، شفافیت بیشتری ایجاد کند.
تجربه موفق گذشته، راهکار امروز
محمدجواد کرمی، مشاور اتاق اصناف در امور آرد و نان، با انتقاد از طرح نانینو و نحوه توزیع فعلی یارانه، تأکید کرد باید مانند تجربه موفق سال‌های ۱۳۸۹ تا ۱۳۹۲، یارانه به حساب مردم واریز و قیمت نان واقعی شود. او معتقد است با این روش، هم نظارت بهتر انجام می‌شود و هم رقابت بین نانوایان برای ارتقاء کیفیت شکل می‌گیرد.
طرح نانینو؛ هزینه بالا، نتیجه صفر
کرمی با اشاره به بودجه ۹۰۰ میلیارد تومانی اختصاص‌یافته به نانینو، این طرح را شکست‌خورده توصیف کرد و گفت نه اطلاعات به‌دست‌آمده قابل اتکاست و نه عملکرد آن مفید بوده است. او خواستار جمع‌آوری فوری دستگاه‌های نانینو شد و آن را اقدامی به نفع مردم، دولت و نانوا دانست.
پرداخت یارانه نقدی، گامی به‌سوی اصلاح واقعی
در مدل پیشنهادی، اگر قیمت نان آزاد ۱۷ هزار تومان و یارانه اختصاصی ۱۲ هزار تومان باشد، مردم با پرداخت ۵ هزار تومان می‌توانند انتخاب آزادانه‌تری در خرید نان داشته باشند. این روش نه تنها باعث شفافیت مالی و کاهش تخلفات می‌شود، بلکه رضایت عمومی را نیز افزایش خواهد داد.
