در ابتدا مسیر تبدیل ایده به بازار را شرح خواهم داد و به شما میگویم که در طول سی سال گذشته در حوزۀ علوم پایه در کشور ما چه اتفاقاتی افتاده است و چگونه افراد فعال در این حوزه افتخارات بزرگی را برای ایران به ارمغان آورده‌اند.
نوآوری، برخلاف تصور برخی، به معنای انجام کارهای جدید نیست، بلکه به معنای تبدیل ایده به محصول و رساندن آن به بازار است. کسی که برای اولین بار ایده‌ای به ذهنش می‌رسد، در سطح آمادگی فناوری (TRL) صفر یا یک قرار دارد. اگر بخواهید به TRL 9، یعنی مرحلۀ بازار برسید، باید بدانید که این یک فرآیند پیوسته است و هیچ‌کس نمی‌تواند از پلۀ اول نردبان مستقیماً به پلۀ آخر برود. یعنی نمی‌توان روز اول ایده‌ای داشت و فردا آن را در بازار عرضه کرد. نظام نوآوری پیوسته به معنای حرکت در مراحل مختلف TRL و انجام اقدامات لازم در هر مرحله است.
می‌خواهم از TRL یک، دو و سه شروع کنم و تا TRL 9 پیش بروم. در سال ۱۹۹۶، ایران با چاپ ۸۵۱ مقاله علمی در رتبۀ ۵۴ جهان قرار داشت. امروز، رتبۀ ما به ۱۶ رسیده است و تعداد مقالات علمی ما به ۷۸ هزار مقاله افزایش یافته است. تاکنون، ۹۷۵ هزار مقاله از ایران در سایت اسکوپوس ثبت شده است. جالب است بدانید که تعداد دانشجویان و اساتید ما در علوم پایه بسیار کمتر از رشته‌های دیگر است. اما علوم پایه برای کشور ما افتخارات بزرگی را در حوزۀ تولید علمی به ارمغان آورده است. در سال ۲۰۰۵، ۳۵.۵ درصد از کل مقالات ایران در حوزۀ علوم پایه منتشر شده است. این رقم در سال ۲۰۱۰ به ۳۰ درصد، در سال ۲۰۱۵ به ۳۰ درصد و در سال ۲۰۲۰ به ۲۹ درصد رسیده است. این نشان می‌دهد که با وجود کمبود نیروی انسانی در علوم پایه، این حوزه تا ۴۰ درصد از تولید علمی کشور را به خود اختصاص داده است. روند رشد مقالات علمی ایران در رشته‌های شیمی، ریاضی، علوم زمین، بیولوژی و فیزیک از سال ۲۰۰۰ به بعد، نشان‌دهندۀ پیشرفت چشمگیر ما در این حوزه‌هاست. مرحله بعدی، مراحل TRL چهار تا شش است. در این مراحل، پس از انجام تحقیقات و ایده‌پردازی در TRL یک تا سه، باید به سمت نمونه‌سازی و استانداردسازی حرکت کنید. این مراحل وظیفۀ پارک‌های علم و فناوری، مراکز رشد و مراکز نوآوری است. در ایران، زیست‌بومی بی‌نظیر در این زمینه وجود دارد. هر جوانی در ایران که ایده‌ای دارد، می‌تواند در کوتاه‌ترین زمان به یک مرکز نوآوری، انکوباتور یا پارک علم و فناوری دسترسی پیدا کند و با کمترین ریسک، ایدۀ خود را به مرحلۀ تجاری‌سازی برساند.
امروز، در تمامی ۳۱ استان ایران پارک‌های علم و فناوری بزرگ وجود دارد. علاوه بر این، ۵۹ پارک علم و فناوری دانشگاهی نیز فعال هستند. برای مثال، دانشگاه تهران پارک علم و فناوری خود را دارد. در حال حاضر، ۱۴۰ هزار نفر در پارک‌های علم و فناوری ما مشغول به کار هستند. این افراد در شرکت‌های فناور و دانش‌بنیان فعالیت می‌کنند و حقوق و بیمه دریافت می‌کنند. این نشان‌دهندۀ زیست‌بوم قدرتمند علم و فناوری در ایران است.
خانم دکتر جمیلی در صحبت‌های خود اشاره کردند که تاریخ به کسانی تعلق دارد که توانسته‌اند ایده‌های خود را به بازار برسانند. هر یک از این افراد بارها زمین خورده و دوباره بلند شده‌اند تا به موفقیت رسیده‌اند. این مسیر برای ایده‌پردازان جوان نیز قابل تکرار است. امروز، ۲۰۹۷ مرکز رشد فناوری و ۱۰۵۹ شرکت دانش‌بنیان در کشور داریم که حدود ۲۶۰۰ شرکت از آن‌ها در پارک‌های علم و فناوری وزارت علوم فعالیت می‌کنند.
