با آغاز دوره دوم ریاستجمهوری دونالد ترامپ، متحدان ایالات متحده، بهویژه کشورهای حوزه خلیج فارس، در انتظار گسترش همکاریهای نظامی و اجرای قراردادهای معوق هستند. دولت ترامپ در سیاستهای فروش تسلیحات، سه هدف اصلی را دنبال میکند: نخست، تقویت روابط راهبردی با متحدان منطقهای و افزایش توان بازدارندگی آنها؛ دوم، بهرهبرداری از این معاملات به عنوان ابزاری برای پیشبرد سیاست خارجی آمریکا؛ و سوم، تحقق منافع اقتصادی گسترده برای صنایع دفاعی ایالات متحده. در ماههای ابتدایی این دولت، کاخ سفید قراردادهای تسلیحاتی مهمی را با برخی کشورهای منطقه، از جمله قطر و عربستان سعودی، به تصویب رساند. این معاملات در چارچوب راهبرد کلان ایالات متحده برای تقویت ثبات منطقهای و تحکیم همکاریهای امنیتی در خلیج فارس انجام شد.
قطر و خرید پهپادهای پیشرفته آمریکایی
وزارت امور خارجه ایالات متحده فروش ۸ فروند پهپاد MQ-9B ساخت شرکت General Atomics به قطر را به همراه تجهیزات پشتیبانی، به ارزش ۱.۹۶ میلیارد دلار تأیید کرد. این قرارداد شامل مجموعهای از تسلیحات، سامانههای الکترونیکی، تجهیزات آموزشی و خدمات لجستیکی برای افزایش توان عملیاتی این پهپادها است. در بخش تسلیحاتی، این بسته شامل ۲۰۰ کیت هدایت KMU-572 برای بمبهای GBU-38 و GBU-54، ۳۰۰ بمب ۵۰۰ پوندی BLU-111 و ۱۰۰ کیت MXU-650 برای بمبهای GBU-12 است. علاوه بر این، ۱۰۰ تیر موشک AGM-114R2 Hellfire و ۸ تیر نسخه آموزشی (CATM) به همراه پرتابگرهای M299 در این قرارداد گنجانده شدهاند. در حوزه سامانههای پیشرفته، این قرارداد شامل رادار SeaSpray 7500 و سامانههای تشخیص دوست از دشمن (IFF) است که به بهبود قابلیتهای شناسایی و عملیاتی پهپادها کمک میکنند. همچنین، ایستگاههای کنترل زمینی برای مدیریت و هدایت این پهپادها در نظر گرفته شده است.
بهمنظور پشتیبانی و نگهداری، قرارداد مذکور شامل قطعات یدکی، تجهیزات آموزشی و آموزش پرسنل است. علاوه بر این، ایجاد زیرساختهای فنی و ارائه خدمات مهندسی و لجستیکی نیز بخشی از این توافق محسوب میشود. این قرارداد، علاوه بر تقویت همکاریهای نظامی بین واشنگتن و دوحه، توان عملیاتی نیروی هوایی قطر را در حوزههای شناسایی، نظارت و حملات دقیق افزایش خواهد داد.
عربستان، بزرگترین مشتری تسلیحات آمریکایی
عربستان سعودی یکی از بزرگترین خریداران تسلیحات آمریکایی در جهان به شمار میرود و در منطقه خاورمیانه، اصلیترین واردکننده تسلیحات از ایالات متحده محسوب میشود. بر اساس گزارش مؤسسه بینالمللی تحقیقات صلح استکهلم (SIPRI) که در ۱۰ مارس ۲۰۲۵ منتشر شد، ۶.۸ درصد از کل واردات جهانی تسلیحات متعلق به عربستان است. از این میزان، ۷۴ درصد تسلیحات وارداتی این کشور از ایالات متحده تأمین میشود. در ۲۳ مارس ۲۰۲۵، وزارت دفاع آمریکا (پنتاگون) اعلام کرد که وزارت امور خارجه این کشور با فروش تسلیحات هدایتشونده پیشرفته به عربستان به ارزش ۱۰۰ میلیون دلار موافقت کرده است. این قرارداد نخستین معامله تسلیحاتی در دوره دوم ریاستجمهوری دونالد ترامپ محسوب میشود. طبق گزارش خبرگزاری رویترز، این قرارداد شامل ۲۰۰۰ فروند سامانه موشکی هدایتشونده لیزری APKWS است که قابلیت هدفگیری دقیق اهداف هوایی و زمینی را دارد.
امارات و تلاش برای خرید جنگندههای F-35
امارات متحده عربی همواره یکی از خریداران اصلی تسلیحات آمریکایی بوده است، اما در دوران ریاستجمهوری جو بایدن، مذاکرات دفاعی میان دو کشور دچار رکود شد. این مسئله تا حد زیادی ناشی از گسترش روابط امارات با چین بود که نگرانیهایی را در واشنگتن برانگیخت. بااینحال، تاکنون هیچ قرارداد تسلیحاتی جدیدی میان امارات و ایالات متحده بهطور رسمی اعلام نشده است. بااینوجود، خبرگزاری رویترز در سپتامبر ۲۰۲۴ به نقل از منابع آگاه گزارش داد که ابوظبی در پی احیای یک قرارداد تسلیحاتی بزرگ با واشنگتن پس از بازگشت ترامپ به قدرت است. این قرارداد که در روزهای پایانی نخستین دوره ریاستجمهوری ترامپ در سال ۲۰۲۱ تصویب شده بود، شامل خرید جنگندههای پیشرفته F-35، پهپادهای مسلح MQ-9B و مجموعهای از تسلیحات پیشرفته است. بااینحال، اجرای آن به دلیل شرایطی که دولت بایدن تعیین کرده بود، از سوی امارات متوقف شد. بر اساس گزارش رویترز، امارات قصد دارد از دولت جدید ترامپ بخواهد که این قرارداد، به ارزش ۲۳ میلیارد دلار، را نهایی کند.
افزایش صادرات تسلیحات آمریکا به کشورهای خلیج فارس
کشورهای عضو شورای همکاری خلیج فارس همواره در تلاش برای بهروزرسانی و تقویت توانمندیهای نظامی خود، بهویژه در حوزه نیروی هوایی، بودهاند. این روند بهخصوص پس از جنگ یمن و بحران دیپلماتیک میان کشورهای عربی حاشیه خلیج فارس شدت گرفته است. در این راستا، کشورهایی مانند قطر، امارات و عربستان سعودی طی سالهای اخیر سرمایهگذاریهای گستردهای در نوسازی ناوگان هوایی خود انجام دادهاند. برخورداری از منابع مالی گسترده و روابط راهبردی با ایالات متحده، امکان دستیابی به پیشرفتهترین تجهیزات نظامی را برای این کشورها فراهم کرده است. در این میان، سیاست دولت ترامپ در حمایت از صادرات تسلیحات به متحدان آمریکا، که با هدف ایجاد درآمدهای کلان برای صنایع دفاعی این کشور دنبال میشود، میتواند به افزایش چشمگیر فروش تسلیحات به کشورهای خلیج فارس منجر شود. شرکتهای بزرگ تسلیحاتی آمریکا همچون لاکهید مارتین و بوئینگ، که وابستگی قابلتوجهی به بازارهای صادراتی دارند، همواره از دولت فدرال برای انعقاد قراردادهای جدید حمایت کردهاند. این سیاست، بهویژه در مورد کشورهای خلیج فارس، ترکیه، آلمان و یونان نمود بیشتری داشته است. در نتیجه، دولتهای منطقه در تلاشاند که نیروی هوایی خود را به پیشرفتهترین جنگندهها و تجهیزات نظامی مجهز کنند تا آمادگی لازم را برای مقابله با تهدیدات احتمالی داشته باشند. انتظار میرود که در دوره دوم ریاست جمهوری ترامپ، صادرات تسلیحات آمریکا به کشورهای منطقه افزایش قابلتوجهی پیدا کند. این موضوع بهویژه با توجه به اعلام سرمایهگذاریهای گسترده عربستان سعودی (حدود ۱ تریلیون دلار) و امارات (حدود ۱.۴ تریلیون دلار) در ایالات متحده، اهمیت بیشتری مییابد.
نورنیوز