بررسی‌های آماری نشان می‌دهد از ابتدای سال ۹۴ تا کنون سهم خانه‌های نوساز معامله شده در شهر تهران نصف شده و در سمت دیگر به سهم خانه‌های قدیمی معامله شده افزوده شده است. همچنین این آمارها نشان می‌دهد روند تغییرات سهم در خانه‌های خریداری شده به تدریج و طی یک دهه اتفاق افتاده لذا بازگشت به شرایط گذشته و ایجاد محیط اقتصادی امن برای خرید خانه نوساز به راحتی قابل دستیابی نیست.

بررسی وضعیت متقاضیان خرید مسکن

متقاضیان خرید مسکن در کشور سه گروه هستند. گروه اول «تازه زوج‌های خانه اولی» هستند که بانک‌های کشور تسهیلات ویژه‌ای را در جهت خرید مسکن به آن‌ها اعطا کرده است. اما دریافت وام خرید مسکن و بازپرداخت این وام دشواری‌هایی دارد که این زوج‌ها را از دریافت تسهیلات منصرف می‌کند. از سوی دیگر میزان تسهیلات اعطایی به حدی نیست که زوج‌های خانه اولی به وسیله آن بتوانند به راحتی خانه نوساز و جدید خریداری کنند.

گروه دوم «مستاجران» هستند که به دو هدف به دنبال خرید خانه‌اند. این مستاجران یا واحدهایی را برای زندگی خود انتخاب می‌کنند، یا اینکه ملکی را خریداری کرده و اجاره می‌دهند تا از دریافت کرایه مسکن بتوانند فشار هزینه‌های زندگی را کاهش دهند. این گروه نیز به دلیل فشار تورمی که طی این ‌سال‌ها تحمل کرده‌اند عموما به راحتی توان خرید نوساز و جدید را نداشته و به سمت خرید خانه‌های قدیمی‌تر سوق داده شده‌اند.

گروه سوم کسانی هستند که «مالک» حداقل یک واحد مسکونی‌اند. انتظار می‌رود این گروه به دلیل تحمل فشار کمتر هزینه‌ای توان خرید خانه نوساز و جدید را بیشتر از سایر گروه‌ها داشته باشند. که این مسکن می‌توان به هدف سرمایه‌گذاری، اجاره دادن و یا تغییر محل سکونت خریداری شود.

 افزایش عمر بناهای خریداری شده در یک دهه اخیر

بانک مرکزی در گزارش‌های ماهانه خود آمار سن بناهای خریداری شده در شهر تهران را منتشر کرده است. بررسی روند این آمارها از فروردین سال ۹۴ تا خردادماه امسال نشان می‌دهد بناهای خریداری شده جدید در شهر تهران کاسته شده و افراد به سمت خرید خانه‌های قدیمی حرکت کرده‌اند.

در این آمار ۵ گروه بنا بررسی شده که عبارتند از خانه‌های با سن «کمتر از ۵ سال»، «بین ۶ تا ۱۰ سال»، «بین ۱۱ تا ۱۵ سال»، «بین ۱۶ تا ۲۰ سال» و «بیشتر از ۲۰ سال».

در این روند به خوبی می‌توان مشاهده کرد که سهم خانه‌های معامله شده در دو گروه «بین ۶ تا ۱۰ سال» و «بین ۱۱ تا ۱۵ سال» تقریبا از سال ۹۴ تا کنون ثابت بوده است و تغییرات چندانی نداشته است. اما تغییرات اصلی در سه گروه دیگر رخ داده است.

بررسی آمار خانه‌های با سن «کمتر از ۵ سال» حاکی از یک کاهش معنادار در معاملات آن‌ها بوده است. برای مثال در خرداد سال ۹۴، سهم خانه‌هایی با عمر «کمتر از ۵ سال» معادل ۵۳ درصد بوده که در خرداد امسال به شدت کاهش یافته و به ۲۷.۶ درصد رسیده است.

در سمت دیگر دو گروه خانه‌های با عمر «بیش از ۲۰ سال» و «بین ۱۶ تا ۲۰ سال» قرار گرفته که سهم خانه‌های جدید را در معاملات مسکن در شهر تهران اشغال کرده است. طبق آمارهای بانک مرکزی، سهم خانه‌های با عمر «بیش از ۲۰ سال» و خانه‌های با عمر «بین ۱۶ تا ۲۰ سال» در خرداد سال ۹۴ به ترتیب ۶.۳ درصد و ۷.۳ درصد بوده است. اما این سهم به مرور زمان افزایش پیدا کرده و در خرداد سال ۱۴۰۳، سهم خانه‌های با عمر «بیش از ۲۰ سال» به ۲۴.۱ درصد و سهم خانه‌های با عمر «بین ۱۶ تا ۲۰ سال» به ۱۳ درصد رسیده است.

در نتیجه بر اساس این آمارها می‌توان گفت خرید خانه نوساز و جدید برای خانوارهای ایرانی علی‌الخصوص خانه اولی‌ها و مستاجران سخت‌تر شده و این خانوارها برای تامین مسکن خود به دنبال واحد‌های مسکونی مسن رفته‌اند.