
دکتر شاهین شایان آرانی*
آرمانی- شاخص بورس این روزها مدام رکورد قبلی خود را میشکند که این روند به خبرهای مثبت پیرامون سفر اخیر دکتر روحانی به سازمان ملل و گفتوگوی اوباما با آقای روحانی بازمیگردد که سبب شده تا انتظارات برای بهبود وضعیت افزایش یابد.
سرعت رشد این روند که در این دوره مشاهده میشود کمی نگرانکننده است. به هر حال اگر رابطه مابا غرب به تعادل برسد و تحریمها برداشته شود این رشد را به صورت متداوم خواهیم دید اما اینکه شاخص بهصورت جهشی بالا رود فضا را بهسوی حبابی شدن پیش خواهد برد.
این روند رشد بهسبب خوشبینی برای آینده اقتصاد کشور رخ میدهد، حال اگر این مذاکرات به خوبی که انتظار داریم پیش نرود یا با شکست مواجه شود با سقوط شاخص بورس مواجه خواهیم شد. رشد شاخص بورس باید مبتنی بر فضای کسبوکار و با توجه به کاهش تحریمها افزایش یابد اما در حال حاضر انتظارات آتی است که سرنوشت بورس را رقم میزند.
باید با تدبیر و درایت به این شاخص نگریست و کارشناسان، بازار را با تحلیلهای دقیقتر بررسی کنند. هرچند شاخص بورس افزایش مییابد اما آنچه نگرانکننده است به چگونگی افزایش این روند بازمیگردد. نگرانی از اینکه فضا بیش از حد امیدوارکننده نشود و توقع مردم به نادرستی بالا نرود که پس از ناموفق بودن مذاکرات با سقوط شاخص مواجه شویم. مسئولان نظارت بر بازار سرمایه باید با دقت بیشتری بازار را زیر نظر داشته باشند و سرمایهداران نیز روی سرمایههای خود با دقت برنامهریزی کنند. وضعیت اقتصادی کشور تغییر خاصی نداشته و این روند رشد از احتمالات و انتظارات آینده بهبود فضای کسبوکار تغذیه میکند. دیدگاه حاکم بر بازار سرمایه دیدگاه امید و خوشبینی به بهبود روابط و کاهش تحریمهاست که احتمالات را شامل میشود و منطبق بر فضای واقعی موجود در کشور نیست.
این انتظارات به دورنمای مثبت و انتظارات آتی در زبان اقتصادی تعبیر میشود که باید از آن مراقبت کرد تا تاثیر رخدادها روی بازار سرمایه بهصورت هیجانی نباشد که حباب در بازار ایجاد کند بلکه بهصورت نرمال و عقلایی و منطقی پیشروی کند. برآورد من از بازار بورس این است که هرچند شاخص بورس هنوز حبابی نشده اما این ظرفیت در آن مشاهده میشود. این فضا تا اندازهای نگرانکننده است اما نه به آن صورت که با اطمینان بگویم دست نگه دارید که حباب در راه است! از بازار سرمایه نیز همانند دیگر بازارها نمیتوان با اطمینان سخن گفت، زیرا قاطعیت در این مساله به این معناست که تحلیلگر بازار، بازار را به خوبی نمیشناسد یا اینکه تا به حال ضرر نکرده است!
* کارشناس بازار سرمایه