در گذشته سيسموني از اين موارد تشکيل مي‌شد: يک تا هفت قباچه، کلاه کوچک به تعداد لباسها از جنس ترمه يا مخمل آستردار براي زمستان و از جنس اطلس براي تابستان. همچنين لچک سفيد و کمرچين و سينه‌بند پنبه‌اي از جنس ململ يا ابريشم، به تعداد لباسها، کهنه از جنس چيت، مشمع، تشکچه، بالشتک پر قو يا پشم شتر، قنداق، گوشواره و النگو براي دختر و کارد چوبي با غلاف مخمل براي پسر، يک عدد ننو (گهواره تابستاني) و يک گهواره چوبي، رختخواب بچه‌گانه، پستاني (وسيله‌اي پارچه‌اي که در آن نبات مي‌گذاشتند و کار پستانکهاي پلاستيکي امروزي را انجام مي‌داد)، آرد برنج، زعفران و هل، عروسک پنبه‌اي (براي دختر) و اسب چوبي، تيله و مهره براي پسر به همراه انواع طلسمات!
به گزارش خبرنگار خبرگزاري (ايسنا)، شايد در نگاه اول خريد وسايل کودک يا همان سيسموني کار ساده‌اي به نظر آيد، اما با کمي عميق‌تر شدن مي‌توان فهميد که سيسموني امروزه باعث به وجود آمدن بازاري چند ميليارد دلاري در ايران و جهان شده است.
سيسموني؛ از 500 هزار تا پنج ميليون تومان
اگر در گذشته با هزينه‌ي نسبتا پاييني مي‌شد وسايل موردنياز کودک تازه به دنيا آمده را خريداري کرد، امروزه زوج‌ها براي داشتن مجموعه‌ي کامل سيسموني بايد حدود پنج ميليون تومان کنار بگذارند. اگرچه هزينه‌ي سيسموني در ايران بين 500 هزار تومان تا پنج ميليون تومان متغير بوده و خانواده‌هاي متوسط حتي مي‌توانند با حدود 1.5 تا دو ميليون تومان هم سيسموني مناسبي داشته باشند. در صورت چشم‌پوشي از برخي وسايل غيرضروري و لوکس مي‌توان اين هزينه را باز هم کاهش داده و حتي به زير يک ميليون تومان هم رساند. با توجه به افزايش هزينه‌هاي زندگي بعد از اجراي قانون هدفمندي يارانه ها، رويکرد طبيعي خانواده‌هاي متوسط و ضعيف ايراني اين بوده که هزينه‌هاي خريد سيسموني خود را پايين بياورند. هرچند برخي خانواده‌ها هم از اين روند تبعيت نکرده‌اند.
غلت‌گير!
در تهران که معمولا بسياري از زوج‌هاي شهرستاني هم براي خريد سيسموني به آن مراجعه مي‌کنند خيابان‌هاي جمهوري، بهار و سنايي جزو بورس‌هاي سيسموني محسوب مي‌شوند. هرچند پاساژ کويتي‌ها هم ميزبان تعداد معدودي فروشگاه‌هاي مربوط به فروشگاه وسايل کودکان تازه به دنيا آمده است.
با مراجه به اين بازارها شما با برخي وسايل مربوط به کودکان آشنا مي‌شويد که شايد تاکنون حتي يک بار هم اسم آنها را نشنيده باشيد مثل: غلت‌گير!
در واقع طي سالها توليدکنندگان و صنايع متناسب با نيازهاي کودکان به دنيا آمده اقدام به ساخت محصولات مختلفي کرده‌اند. اين باعث شده تا بازاري چند ميليارد دلاري در حوزه وسايل موردنياز کودکان تازه متولد شده در کل دنيا به وجود آيد. توليدکنندگان از يک سو اقدام به عرضه‌ي محصولات کاملا جديد به بازار سيسموني کرده و از سوي ديگر برخي محصولات متداول را نيز با امکانات جديد وارد بازار وسايل کودکان تازه متولد شده، کرده‌اند. به عنوان مثال اسباب‌بازي و عروسک هميشه جزو وسايل سيسموني بوده، اما اسباب‌بازي و عروسکهاي امروزي داراي امکاناتي هستند که مي‌توانند به ميزان بسيار بيشتري به نيازهاي کودکان پاسخ دهند.
برند، عامل تعيين کننده در خريد سيسموني
معصومه که چند ماهي است فرزند پسر خود را به دنيا آورده، درباره‌ي مخارج سيسموني فرزندش مي‌گويد: "ما حدود چهار ميليون و 200 هزار تومان براي تامين سيسموني بچه هزينه کرديم. اين هزينه شامل وسايلي مانند تخت، کمد، کالسکه، کرير، روروئک، اسباب بازي و غيره مي‌شود."
مادر طه با اشاره به اين‌که بخش عمده هزينه‌هاي سيسموني مربوط به خريد تخت، کمد و کالسکه بچه مي شود، عنوان مي‌کند: "برندها تاثير زيادي در انتخاب وسايل سيسموني دارند و مردم هنگام خريد سيسموني به برند وسايل توجه زيادي مي‌کنند."
شايد همين موضوع باعث شده تا سيسموني‌هاي چيني نتوانند سيطره خود را بر بازار ايران کامل کنند.
کالاي پرهزينه‌اي به نام پوشک
فرزانه هم که مدتي است فرزند دختر خود را به دنيا آورده، اظهار مي‌کند: "ما حدود سه ميليون تومان براي خريد وسايل سيسموني هزينه کرديم و البته با کمتر از اين رقم هم مي‌توان سيسموني را خريداري کرد."
او در پاسخ به اين سوال که آيا هزينه سيسموني بچه‌هاي دختر بيشتر است يا پسر؟ مي‌گويد: "فرق زيادي بين دختربچه و پسربچه وجود ندارد. البته در مورد پوشک معمولا دختربچه‌ها مصرف بيشتري از پسران دارند."
مادر ساينا با بيان اين‌که 36 عدد پوشک با برند خارجي حدود 17 هزار تومان قيمت دارد، خاطرنشان مي‌کند: "بعد از توليد بچه بيشترين هزينه مربوط به تامين پوشک او مي‌شود. به طوري که شايد در هر ماه بايد حدود 50 هزار تومان صرف خريد پوشک بچه کرد."
وسايل بچه‌ها گران‌تر از وسايل بزرگترها
اما سري به بازار سيسموني نکات جالبي را به ما نشان مي‌دهد. از جمله آنکه کليه محصولاتي که به صورت مشترک بچه‌ها و بزرگترها مصرف مي‌کنند، نوع بچه‌گانه آنها گران‌تر است. به عنوان مثال کفش و لباس بچه‌ها قيمتهاي بيشتري به نسبت مدل بزرگ آنها دارند و اين تازه اول ماجراست. چرا که کفش و لباس بچه‌ها خيلي زود به زود بلامصرف مي‌شود و به دليل رشد سريع بچه‌ها بايد لباس و کفش‌هاي تازه‌اي براي آنها خريد و اين روند طبيعي بازار محصولات نوزادان و بچه‌ها را در دنيا بسيار داغ کرده است.
گراني لباس و کفش کودکان به اين دليل است که در توليد اين کالاها معمولا از مواد اوليه و پارچه ظريف استفاده شده و دوخت اين محصولات نيز ظريف‌تر از مشابه بزرگ آنها است و اين باعث مي‌شود که قيمت کفش و لباس بچه‌ها نسبت به بزرگترها بيشتر باشد.
و باز هم چين...
همچون ساير بازارها، محصولات چيني بازار سيسموني ايران را نيز جولانگاه خود قرار داده‌اند. البته اين به آن معنا نيست که زوج‌ها نتوانند در بازار سيسموني به راحتي محصولات ساخت داخل و يا خارجي غير از چيني را پيدا کنند، بلکه در برخي حوزه‌ها مانند تخت، کالسکه و لباس بچه برخي محصولات ساخت داخل توانسته‌اند بخشي از بازار کشور را به خود اختصاص دهند. قيمت محصولات ساخت داخل شايد در مقايسه با مشابه چيني آنها بيشتر باشد، اما از قيمت مشابه خارجي قطعا کمتر است.
با توجه به سر و کار داشتن وسايل سيسموني با نوزادان و کودکان نوپا، حساسيت زيادي درباره ايمني و استاندارد اين نوع وسايل وجود دارد و به همين دليل خانواده‌ها در خريد سيسموني دقت زيادي به خرج مي‌دهند. شايد به همين دليل بوده که در برخي وسايل سيسموني محصولات چيني با وجود قيمت کمتر نتوانسته‌اند بازار را به طور کامل قبضه کنند.
كودتاي خزنده چيني‌ها در بازار سيسموني ايران!
اما يك توليدكننده‌ي سيسموني در كشور درباره‌ي وضعيت توليدكنندگان اين حوزه مي‌گويد: "متاسفانه سهم محصولات چيني در بازار سيسموني ايران روز به روز در حال افزايش است."
محمدحسن حجتي با اشاره به اين‌كه كالاهاي ساخت چين به صورت خزنده در حال گرفتن سهم توليدات داخل از بازار سيسموني كشور هستند، عنوان مي‌كند: "توليد در ايران دچار مسائلي شده كه فعالان اين حوزه را با محدوديت مواجه كرده و اغلب واحد‌هاي توليد وسايل سيسموني در ايران به صورت پراكنده و خرد فعاليت مي‌كنند و به دليل مشكلات فرصت گسترش فعاليتهاي خود را ندارند."
او در عين حال با اشاره به اين‌كه سيطره‌ي كالاهاي چيني بر بازار سيسموني ايران يك دست نيست، مي‌گويد: "به عنوان مثال در برخي رشته‌ها مانند سرگرمي و اسباب‌بازي كالاهاي چيني تا 90 درصد بازار را در اختيار دارند، اما در رشته‌هايي مانند تخت، گهواره و كالاسكه اين كالاها حجم بيشتري دارند و حمل‌ونقل آنها سخت‌تر است، سهم توليدات داخل در بازار بيشتر است."
حجتي با اشاره به اين‌كه قدرت خريد مصرف‌كننده‌ي ايراني در سالهاي گذشته كاهش يافته، مي‌افزايد: "اين موضوع باعث شده كه وارد‌كنندگان به وارد‌كردن كالاهاي ارزان‌قيمت رو بياورند."
وي همچنين تعداد واحد‌هاي توليد سيسموني در كشور را اندك توصيف مي‌كند.
مجموعه‌اي که انتها ندارد!
وسايل سيسموني طيف گسترده‌اي از محصولات شامل گهواره، تخت، کالسکه، تاب، کفش، بالش سر، لحاف و تشک، گاشو، کهنه شور، لباس (شامل لباس يک سره، رکابي، شرت و...)، قنداق فرنگي، حوله، جوراب، پشه بند، زيرانداز، ساک بچه، ساق شلواري، جوراب شلواري، پوشک، پستونک و شيشه، اسباب بازي، استخر، پيش بند، شامپو و مواد شوينده و بهداشتي، کريير، روروئک، آغوشي، غلت‌گير، آويز و غيره مي شود. بهتر است به اين فهرست بلند بالا اسامي دها و شايد صدها کالا و وسيله ديگر را نيز اضافه کنيد.
معمولا هم خانواده‌ها وسايل سيسموني را از يک جا خريداري نمي‌کنند و به همين دليل خريد کل لوازم موردنياز بچه به چند ساعت و شايد هم چند روز گشت و گذار در بازارهاي مختلف نياز دارد.
بازار 1.3 ميليارد دلاري سيسموني در ايران
براساس آمار مرکز آمار ايران در سال گذشته ميزان مواليد در کشور به بيش از يك ميليون و 300 هزار نفر رسيد که اگر هزينه‌ي سيسموني هر بچه متولد شده را دست‌کم يک ميليون تومان برآورد کنيم، با ضرب اين دو عدد در هم مي‌توان نتيجه گرفت که ارزش بازار محصولات سيسموني در ايران به دست‌کم 1346 ميليارد تومان يعني بيش از 1.3 ميليارد دلار مي‌رسد. البته اين رقم بدون احتساب هزينه‌هاي مربوط به بچه‌هاي بعدي خانواده بوده، چرا که معمولا رسم سيسموني تنها براي فرزند اول خانواده اجرا مي‌شود. همچنين هزينه‌هاي ماهانه پوشک کودک اول نيز در اين برآورد لحاظ نشده است. اگر اين دو هزينه را نيز به عدد فوق اضافه کنيم قطعا ارزش بازار سيسموني و وسايل مربوط به کودکان تازه به دنيا آمده در کشورمان سر به فلک خواهد کشيد.
هيچ آمار رسمي درباره‌ي اين‌که چه ميزان از اين بازار در اختيار محصولات توليد داخل است، وجود ندارد، اما گشتي در بازار نشان مي‌دهد که بخش بزرگي از بازار در اختيار محصولات خارجي اعم از چيني و غيرچيني است.
عادت تاريخي ايراني‌ها
جدا از اين‌که خريد سيسموني چقدر خرج روي دست خانواده‌هاي ايراني مي‌گذارد بايد اعتراف کرد که اين رسم سالهاست که در جامعه‌ي ايران اجرا شده است. از سوي ديگر زماني که زوج‌هاي ايراني تصميم به بچه‌دار شدن مي‌گيرند، با وجود همه‌ي مشکلات اقتصادي ديگر معمولا کمتر به هزينه‌هاي کودک تازه متولد شده توجه مي‌کنند و شايد همين عادت تاريخي ايراني‌ها بوده که باعث شده بازار سيسموني در کشورمان تا اين حد داغ و پررونق باشد.
گزارش از خبرنگار ايسنا محمدجواد به‌آبادي
