
دکتر بایزید مردوخی*
دکتر حسن روحانی در سخنان اخیر خود که از تلویزیون پخش شد گفت کشور دچار رکود تورمی است و وقتی که رکورد تورمی در کشور حاکم باشد کار سخت میشود؛ چرا که اگر فقط رکود بود با سیاست انبساطی میتوانستیم مشکلات را حل کنیم یا اگر فقط تورم بود با سیاست انقباضی میتوانستیم تورم را مهار کنیم ولی اکنون کشور با رکود تورمی مواجه است و این کار را سخت میکند. گرچه این سخنان مهم است اما چیزی که در سخنان ایشان بیشتر از همه نظر مرا جلب کرد سخنانی بود که در مورد تحریمهای کشور به میان آورد.
دکتر روحانی در برنامه خبری خود به 2 نوع تحریم اشاره کرد که بسیار مهم بود. تحریم داخلی و تحریم خارجی. خیلی خوشحال شدم که ایشان به این نکته اشاره کردند. زیرا هیچ سیاست اقتصادی به ثمر نمیرسد مگر اینکه تحریم داخلی برطرف شود. این مساله اولین و بزرگترین مساله نظام تدبیر یا مدیریت امور در داخل کشور است.
وقتی بسترسازی مناسب صورت نگیرد سیاستهای اقتصادی هیچکدام به ثمر نمیرسد.اگر درست نگاه کنیم، هر اقدام اقتصادی در دستگاه اجرایی مورد بررسی قرار میگیرد. حتی ابزارهای خود آقای رئیسجمهوری وزارتخانههاست که بعضا در مسائل اقتصادی یا کار نمیکنند یا بسیار ناهماهنگ با هم عمل کرده، بهطوریکه همدیگر را در پارهای از موارد حتی خنثی میکنند. در شرایطی که نیاز است بخش خصوصی وارد بخش تولید شود، این دستگاههای اجرایی چه در سطح مرکز و چه در استانها مانع ایجاد میکنند. مخصوصا استانهایی که از لحاظ اقتصادی کمی عقب هستند.
در این استانها افرادی هستند که من از آنها بهعنوان «تکتیرانداز» نام میبرم. برخی افراد که در دستگاههای اجرایی ما هستند در هر اقدامی که در جهت سازندگی و سرمایهگذاری صورت گیرد، مانع ایجاد میکنند و حتی اگر تمامی مشکلات پشت سر گذاشته شده باشد و تمامی اجزا به درستی عمل کرده باشند آنها مشکلاتی را بر سر راه فعالان بخش خصوصی قرار میدهند.
به نظر میرسد برخی از این افراد کنترلچی هستند نه تسهیلکننده. آقای روحانی باید «نظام تدبیر مانعتراش» را به «نظام تدبیر شایسته» تبدیل کند. البته این مهم زمانبر است و نیاز به مراقبت جدی و پشتکار جدی خود ایشان دارد. این اقدامات باید طوری عمل شود که تا پایان سال جاری بتوانیم کمی از نتایج مثبت آن را ببینیم و در سالهای آتی دستگاههای ما به دستگاههای تسهیلگر تبدیل شوند تا تغییرات مثبتی در جهت سرمایهگذاری، عمران و آبادانی و اشتغال صورت گیرد. همانطور که ایشان همت کردند و برای برداشتن تحریم خارجی تلاش میکنند برای برداشتن تحریمهای داخلی به تعبیری که من به آن اشاره داشتم نیز اقدام کنند تا بعد نوبت به اجرای سیاستهای اقتصادی برسد و انتظار ثمربخشی آن را داشته باشیم، زیرا علت عدم موفقیت برخی سیاستهای اقتصادی کشور در همین بسترهای نامناسب و سنگانداز بر سر راه فعالان این بخش است.
* کارشناس اقتصادی