![87874](http://www.otaghnews.com/wp-content/uploads/2013/04/87874.jpg)
حمید حاجاسماعیلی *
به گزارش مرکز آمار ایران نرخ بیکاری سال 91 با 1/0درصد کاهش از 3/12درصد به 2/12درصد رسیده است. این عدد که نشان از کاهش نرخ بیکاری دارد از چند زاویه قابل بررسی است؛ اول آنکه عدد اعلامی به نحوه محاسبه و دستورالعمل مورد استفاده باز میگردد و باید دانست که بین نخبگان و دانشگاهیان با مرکز آمار در خصوص نحوه محاسبه این آمار هنوز اجماع نظری وجود ندارد. پس اعلام این نرخ بدون استناد به شواهد و مدارک دیگر در خصوص کاهش نرخ بیکاری به تنهایی کافی نیست. اما در کنار این موضوع ما هنوز اعلام یا اقدام دیگری از دولت مبنی بر کاهش نرخ بیکاری مشاهده نکردهایم.
از طرفی دولت نرخ جمعیت آماده به کار را کمتر از نرخ واقعی اعلام میکند و همین میتواند سبب شود که نرخ بیکاری کمتر گزارش شود اما شواهد موجود در جامعه نشان میدهد ما در سال گذشته در بسیاری از واحدها و بهخصوص واحدهای کوچک و متوسط با تعدیل نیرو و بیکاری افراد مواجه بودهایم. از طرف دیگر دولت در خصوص ایجاد اشتغال و ورود افراد در سن کار به بازار کار اقدام خاصی را انجام نداده است که نرخ بیکاری کاهش یابد.
من معتقد هستم کاهش نرخ بیکاری چندان با واقعیت اقتصادی منطبق نیست. دولت طی سالهای اخیر و بهخصوص 2دهه گذشته تسهیلات بسیاری را در قالب طرح بنگاههای کارآفرینی، بنگاههای زودبازده و طرحهای خوداشتغالی پرداخت کرده است اما آماری در خصوص توفیق این طرحها یا نقش آنها در ایجاد اشتغال و کاهش نرخ بیکاری نمیتوان مشاهده کرد.
طرح بنگاههای کارآفرینی از جمله طرحهای ایجاد اشتغالی بود که در دولت اصلاحات اجرا شد و با شکست مواجه شد اما همان طرح با تغییر نام و بدون هیچگونه تغییر فنی و برنامهای مجددا در قالب طرح بنگاههای زودبازده در این دولت هم اجرا شد و با وجود ثمربخش نبودن آن و هدایت میلیاردها سرمایه به بخشهایی جز ایجاد اشتغال، طرح خوداشتغالی با همان روال از سال پیش مجددا مطرح شد. به گزارش آمار مرکز پژوهشهای مجلس 40درصد منابع طرح بنگاههای زودبازده از مسیر اصلی که ایجاد اشتغال بود منحرف شده است. به نظر میرسد این طرحها نه تنها نرخ بیکاری را کاهش نداده بلکه تنها نتیجهاش این بود که بیکاران ما را بدهکار هم کرده است.
چون سرمایهها و وامهای پرداخت شده بر اساس این طرحها از مسیر اشتغال منحرف شده و در مسیری جز اشتغال رفته است. بر این اساس شواهد خاصی مبنی بر ایجاد اشتغال و پذیرش این موضوع که نرخ بیکاری کاهش یافته وجود ندارد و به نظر میرسد نرخ بیکاری حتی افزایش هم یافته است.
* کارشناس بازار کار