چابهار نقطه توافق و تفاهم سه‌جانبه ایران، هندوستان و افغانستان برای سرمایه‌گذاری است؛ دوم خردادماه 1395 بود که «نارندرا مؤدی» نخست‌وزیر هند در سفر به تهران، 12 سند همکاری درزمینهٔ اقتصادی، سیاسی، فرهنگی و علمی با ایران امضا کرد و پس از دیدار با مقام معظم رهبری و رئیس‌جمهوری با دست پر تهران را به‌سوی دهلی‌نو ترک کرد. در این سفر، قرارداد توسعه بندر چابهار بین سازمان بنادر و دریانوردی ایران و شرکت «ایندیا پورتس گلوبال پرایوت لیمیتد» بین دو کشور به امضا رسید. از دیگر اسناد امضاشده بین جمهوری اسلامی ایران و هند می‌توان به یادداشت تفاهم همکاری بین سازمان بنادر و دریانوردی ایران و اگزیم بانک هند اشاره کرد که درخصوص تعیین شرایط کنونی خط اعتباری بندر چابهار است.
تفاهم سه‌جانبه برای چابهار
اما چابهار و سرمایه‌گذاری در آن، فقط موردعلاقه هندوستان نیست، افغانستان هم می‌خواهد در این فرصت سرمایه‌گذاری سهیم باشد؛ برای همین موافقت‌نامه سه‌جانبه‌ای بین ایران، هندوستان و افغانستان امضاشده است. به گفته کارشناسان، امضای این موافقت‌نامه سه‌جانبه چابهار مهم‌ترین سندی است که با حضور روسای جمهوری سه کشور امضاشده است.
حسن روحانی، رئیس‌جمهوری در مراسم امضای این موافقت‌نامه می‌گوید: «امضای این سند، پیامی برای هر سه کشور منطقه است که می‌توانند بر مبنای دالان جدید بین‌المللی فعالیت خود را تنظیم کنند.» «نارندرا مؤدی» نخست‌وزیر هند نیز در این مراسم تاکید می‌کند: «امروز در تاریخ سه کشور، روز مهمی بشمار می‌رود، چراکه این توافق بر روی کاغذ نیست و بااراده کامل عملیاتی می‌شود.» و «محمد اشرف غنی» رئیس‌جمهوری افغانستان نیز توافق سه‌جانبه، ایران، هندوستان و افغانستان را فرصتی برای گسترش روابط منطقه‌ای می‌خواند.
بار دیگر در هندوستان: شهرک صنعتی تأسیس کنیم
بااینکه آذرماه امسال، هیات عالی‌رتبه سیاسی-اقتصادی ایران به سرپرستی محمدجواد ظریف، وزیر امور خارجه ایران و غلامحسین شافعی، رئیس اتاق ایران و دیگر مسئولان اقتصادی کشور به 3 کشور آسیایی سفر کردند. آن‌ها با هیات تجاری هندی، چینی و ژاپنی از نزدیک دیدار و گفت‌وگو داشتند. در این سفر، ابراهیم جمیلی، رئیس شورای بازرگانی ایران و هند در نشست اتاق بازرگانی ایران، پیشنهاد تأسیس و احداث شهرک صنعتی مشترک ایران و هند را مطرح می‌کند.
ابراهیم جمیلی، در گفت‌وگو با پایگاه خبری اتاق ایران از اهمیت منطقه آزاد چابهار و سواحل طلایی مکران می‌گوید. او معتقد است: «همکاری ایران و هندوستان می‌تواند مهم‌ترین گام در جهت توسعه مناطق آزاد چابهار و سواحل مکران باشد.»
او به توافقنامه احداث شهرک صنعتی با منطقه آزاد چابهار اشاره می‌کند و می‌گوید: «در توسعه این منطقه چند گام اساسی برداشته‌شده است؛ اولین مسئله این است که ایران، هندوستان و افغانستان به سرمایه‌گذاری در این منطقه علاقمند هستند؛ گام بعدی امضای توافق‌نامه‌ای احداث شهرک صنعتی با منطقه آزاد چابهار است.»
دروازه ورود به توسعه پایدار
رئیس خانه اقتصاد ایران از اهمیت سواحل مکران می‌گوید و از فرصت‌های سرمایه‌گذاری در چابهار؛ «بی‌شک منطقه آزاد چابهار به‌عنوان یکی از قطب‌های اصلی اقتصاد (از منظر تجاری و صنعتی) مستقر در محدوده سواحل مکران و محرک توسعه منطقه، از جذابیت‌های ویژه‌ای برای سرمایه‌گذاران برخوردار است و سازمان منطقه آزاد چابهار به‌عنوان نهاد مدیریتی و سازمان دهنده این منطقه آزاد، دارای طرح‌ها و برنامه‌های ویژه‌ای در جهت توسعه منطقه و جذب و جلب سرمایه‌گذاران و بخش خصوصی جهت فعالیت در منطقه است. چابهار و مکران دروازه ورود به توسعه پایدار است.»
جمیلی به نخستین همایش توسعه پایدار در سواحل مکران که در اوایل بهمن‌ماه برگزار شد اشاره می‌کند: «در این همایش هفت تفاهم‌نامه با شرکت‌هایی از هند، عمان، چین و کره جنوبی به ارزش تقریبی 3 میلیارد دلار در قالب پروژه‌های مختلف صنعتی، تجاری و حمل‌ونقل باهدف جذب سرمایه‌های خارجی در منطقه آزاد چابهار به امضای طرفین رسید.»
بخش خصوصی همکاری کنند
حالا اولین گام برداشته‌شده است، هندی‌ها بر سر راه توسعه مکران و چابهار چراغ سبز نشان می‌دهند. ایران، هندوستان، افغانستان و دیگر کشورها برای سرمایه‌گذاری چابهار را انتخاب کرده‌اند. جمیلی می‌گوید: «این‌بار باید بخش خصوصی به‌طورجدی برای توسعه چابهار، سرمایه‌گذاری در چابهار و اجرای طرح‌های مشترک در اینم منطقه وارد عمل شود.» جمیلی سواحل مکران را به دروازه طلایی کشور تعبیر می‌کند که به‌سوی دریاهای آزاد و فرصت‌هایی ارزشمند آن گشوده می‌شود. ازنظر تاریخی، مکران سرزمینی ساحلی در جنوب شرقی ایران و جنوب غربی پاکستان است که در طول خلیج عمان از راس‌الکوه در غرب جاسک تا لاس بلا در جنوب غربی ایالت بلوچستان پاکستان گسترده است.
گام عملی تعریف منافع مشترک با هند است
گام دوم کدام است؟ جمیلی می‌گوید بعد از مرحله شناخت و شناسایی فرصت‌های منطقه، باید بتوانیم با هندی‌ها، پروژه‌های مشترکی را برای سرمایه‌گذاری تعریف کنیم. پیشنهاد تأسیس شهرک صنعتی ایران و هندوستان همان گام عملی است که باید برداشته شود. مقدمات این کار در همایش سواحل مکران انجام شد. مناطق آزاد و اتاق ایران هم از این پیشنهاد استقبال می‌کنند.»
او می‌گوید: «ما در اوایل کار هستیم و باید برای اجرایی شدن این کار و رسیدن به این هدف، فعالان بخش خصوصی ثابت‌قدم باشند و پروژه‌های کاری خود را تعریف کنند.» جمیلی می‌گوید: «سواحل مکران در همه حوزه‌های انرژی، غذایی، صنعت، معدن، نیرو، خدمات، شهرسازی و گردشگری فرصت جذب سرمایه‌گذاری دارد. هندی‌ها به همه این حوزه‌ها توجه دارند و در ایران هم این حوزه‌های موردتوجه است.» جمیلی می‌گوید: «در این مدت بیشتر استقبال از صنایع پایین‌دستی پتروشیمی و صنایع غذایی و گردشگری بوده است؛ اگرچه در همه این زمینه‌ها فرصت سرمایه‌گذاری وجود دارد.
