اتاق خبر- جلسه کمیسیون بازار سرمایه با حضور جمعی از فعالان مطرح این حوزه در محل خانه اقتصاد ایران برگزار شد و در آن راهکارهایی مربوط به بهبود شاخص های توسعه بورس اوراق بهادار مطرح شد. در ابتدای این جلسه و پیش از ورود به دستور جلسه ابراهیم جمیلی رئیس خانه اقتصاد ایران با ریشه یابی مشکلات تشکلی در ایران مطرح کرد که بعضی از بخش های اقتصاد نتوانسته اند از کمک تشکل ها به خوبی استفاده کنند و دیدگاه تشکلی در بعضی بخش های مغفول واقع شده است که یکی از آنها بازار سرمایه است. وی با اشاره به وجود کانون هایی در بازار سرمایه تأکید کرد ضمن احترام باید قبول کرد که اتفاقی که باید در باره این کانون ها رخ می داد را شاهد نبودیم و به همین دلیل خلا نگاه تشکلی در بازار سرمایه به خوبی احساس می شود. وی تأکید کرد مجلس شورای اسلامی برای مصوبات خود نیازمند مشورت تشکل ها است ولی این بخش فاقد تشکل های قوی است و این امید را داریم که این کمیسیون بتواند تا حدی این مشکل را حل کند.
در ادامه حمید میرمعنی ضمن اعلام موضوع اصلی جلسه گفت دستور جلسه بررسی اسیب های بازار سرمایه با نگاهی به شاخص های توسعه بورس اوراق بهادار است و می خواهیم بررسی کنیم که چرا نتوانسته ایم به این شاخص ها دسترسی پیدا کنیم و اصولا موانع و اولویت ها چیست. وی تأکید کرد در بازار سرمایه ما شاهد یک برنامه منسجم و نقشه راه نیستیم و مشخص نیست صنایع پیشرو بازار سرمایه کدام صنایع هستند.
مشکلات بازار پول گریبان گیر بازار سرمایه
مصطفی صفاری سبدگردان سرمایه ایرانیان با ارائه این تحلیل که اصولا در علم اقتصاد بازار پول و سرمایه رقیب یکدیگر هستند تأکید کرد که اگر بازار پول در تعادل باشد بازار سرمایه در تعادل است و بلعکس. به گفته وی در سال 92 که نرخ سود افزایش یافت شاهد سقوط بازار سرمایه نیز بودیم و اصولا سیاست های بانک مرکزی که به صورت انقباضی و با هدف کاهش تورم صورت گرفته است بازار سرمایه را هم تحت تأثیر خود قرار داده است. وی همچنین به نقش بازار بدهی اشاره کرد و گفت این بازار در دوره فطانت رشد چشمگیری داشت و این موضوع نیز به چالشی برای بازار سرمایه بدل شده است. وی با ارائه تحلیلی از وضعیت نرخ ریسک در بازار بدهی افزود در تمامی جهان بازار پول دارای نرخ خزانه صفر یعنی برابر با نرخ تورم است و از سوی دیگر بازار پول معاف از مالیات است در حالی که در بورس دغدغه های زیادی وجود دارد.
در ان جلسه فضل الله معظمی با نگاهی به وضعیت موسسات مالی اعتباری گفت حدود 800 موسسه مالی اعتباری در کشور وجود دارند که 25 درصد از گردش پول کشور را انجام می دهند و برای خودشان درآمد ایجاد می کنند اما مسئولان بانک مرکزی به جای آنها صندوق ها را مقصر وضع موجود می دانند. به گفته وی پول بانکی درون خودش هزینه می شود و بانک هایی که مجبور به پرداخت سود بیشتر هستند عملا برای پرداخت سود تسهیلات دچار مشکل شده اند.
در مقابل میرمعینی این تحلیل را داشت که نرخ سود بانکی اکنون 20 درصد است و شرایط همیشه همین بوده ولی بازار سرمایه در مقاطعی سود خیلی بیشتری داشت چرا که جریان نقدینگی به آن وارد می شد حال سوال این است که چه باید کرد که سهم کوچکی از نقدینگی موجود به بازار سرمایه جذب شود. وی تأکید داشت اصولا گنجایش بازار سرمایه به حدی نیست که ما انتظار سهم بالایی از نقدینگی مردم را داشته باشیم.
مشکلات را از صنایع دریابید
خسرو پورمعمار کارشناس بازار سرمایه در مقابل به بحث محیط کسب و کار و ضعیت صنایع پرداخت. به گفته وی بورس نشانه ای از وضعیت صنعت است و وقتی صنایع مشکلات زیادی دارند و وضعیت اقتصاد کلان درست نیست نمی توان انتظار حل مشکلات بورس را داشت. به گفته وی اقتصاد سنجی رابطه رشد اقتصادی با هر صنعت را به خوبی نشان می دهد ولی مسئله این است که وقتی یک سوم نمادها بسته است و بسیاری از نمادها زیر 20 درصد سهم شناور دارند نمی توان انتظار حل مشکلات را داشت.
محمد اقبال نیا از کارگزاری حافظ نیز با تأکید بر این که بازار سرمایه تابع وضعیت کلی اقتصاد است گفت اصولا در همه جای دنیا بازار بدهی همراه بازار سرمایه است و مشکل در این است که چگونه پول تازه به بازار سرمایه تزریق شود. به گفته وی اول باید شرایط در بازار به شکلی شود که پول تازه جرئت ورود به بازار را داشته شود و زمانی که نمادها برای مدت طولانی بسته است چگونه انتظار داریم که کسی جرئت وارد کردن پول داشته باشد. به گفته وی یکی از منابعی که می توان تا حدی از آن استفاده کرد صندوق ها هستند که معمولا دولتی بوده، عمر مدیریتی کوتاهی دارند و در بهترین حالت جذب بازار پول می شوند اما در صورت سودآوری بازار سرمایه می توان آنها را به سمت این بازار پر سودتر هدایت کرد.
حسین سلیمی نیز در این جلسه با این تحلیل که در دولت قبل 4 طرح بزرگ اقتصادی ارائه شد گفت طرح اول بنگاه های زودبازده، طرح دوم مسکن مهر، طرح سوم یارانه های نقدی و طرح چهارم سهام عدالت بود که هر طرح مشکلاتی عدیده برای اقتصاد ایجاد کرده اند که هنوز با آن دست به گریبان هستیم.
به گفته وی از زمان شروع پرداخت یارانه نقدی تقریبا نزدیک به اندازه درآمد نفتی پول بابت یارانه ها پرداهت شده است و مشکلات تورمی مسکن مهر و بدوهی های ایجاد شده هنوز مشخص است. به گفته وی بانک ها هنوز درگیر منابع قفل شده در بنگاه های زودبازده هستند و این شرایط باعث شده است که وضعیت کلان اقتصادی دچار مشکل باشد و بورس نیز به تبع آن با مشکلاتی روبرو است. وی ساختار صندوق ها را خصولتی دانست به همین دلیل منابع این صندوق ها نمی تواند کمک چندانی به بورس کند.
دولت جایگاه بازار سرمایه را به رسمیت بشناسد
در نهایت علیرضا کدیور، کارشناس مسائل بازار سرمایه با نگاهی متفاوت به تحلیل وضعیت بازار پرداخت. به گفته وی ارزش بورس در ایران حدود 332 هزار میلیارد تومان و سود شرکت ها 41 هزار میلیارد تومان است که حدود 7 هزار میلیارد آ« مربوط به بانک ها است که هنوز بازبینی در آ« صورت نگرفته است و با توجه به احتمال کم شدن سود بانک ها نسبت پی به ای بازار بین 8.5 تا 9 خواهد بود. به گفته وی در بازار سرمایه در چند ماه گذشته نرخ بهره اسناد خزانه از 25 درصد تا 19 درصد کاهش یافت ولی به 18.5 درصد نرسید و حدود 19 درصد ثابت ماند و امروز نیز 24 درصد است. این وضعیت در سایر اوراق هم وجود دارد. با این شرایط یا نرخ بهره ما درست نیست یا قیمت سهام درست نیست به همین دلیل یا باید سودآوری شرکت ها افزایش پیدا کند یا نرخ بهره افزایش پیدا کند.
وی در بخشی دیگر از صحبت های خود اعلام کرد سازمان بورس متولی نگه داری شاخص بورس نیست و شاخص بورس به دلیل دو عامل تغییر می کند. عامل اول عملکرد شرکت ها است که تحت تأثیر عملکرد مدیران شرکت ها در اقتصاد تغییر می کند و عامل دوم فضای کلان اقتصاد است. به گفته کدیور اگر حساسیت از افت شاخص بورس برداشته شود نقدشوندگی آسان تر است و تصحیح قیمت سهم راحت تر صورت می گیرد و بازار کاراتر می شود. به گفته وی لازم است که با انجام این حساسیت زدایی اجازه نوسان به سهام داده شود.
وی همچنین تأکید کرد که دولت جایگاه بازار سرمایه را به رسمیت بشناسد و اصولا وقتی رئیس کل بانک مرکزی در هیأت دولت حضور دارد چرا نباید شاهد حضور مسئولان بازار سرمایه در هیأت دولت باشیم.
