روز يك‌شنبه تمام توجه‌ها در اتاق بازرگاني به بحث انتخابات نايب‌رييس اتاق بازرگاني بود اما اتفاقي غيرمرقبه‌تر از يك انتخابات باعث شد كه عملا روز بعد تمام توجه‌ها از انتخابات به سمت اين موضوع معطوف شود. در حالي كه اعضاي هيات نمايندگان در طبقه دهم در حال راي‌گيري بودند، در خيابان طالقاني و روبه‌روي اتاق ايران جمعي از صاحبان كارت‌هاي بازرگاني با افراشتن پلاكارد، بنر و دادن شعار نسبت به نحوه عملكرد اتاق بازرگاني اعتراض كردند. پيگيري‌هاي «تعادل» نشان داد كه موضوع اصلي اعتراض، نحوه اطلاع‌رساني درباره يك عنوان بين‌المللي بوده است و بيشتر از آنكه مساله فردي مطرح باشد نسبت به عملكرد اتاق ايران اعتراض داشتند. با وجود اين به نظر مي‌رسد دامنه اعتراضات بسيار گسترده‌تر است و روال اعتراضي در نهايت به اعتراض خياباني ختم شده است.
مسابقه انتخاب بانوي كارآفرين برتر آسيا و اقيانوسيه
ماجراي اعتراض به عملكرد اتاق بازرگاني از مسابقه انتخاب بانوي كارآفرين برتر آسيا و اقيانوسيه آغاز شد. كنفدراسيون اتاق‌هاي بازرگاني و صنعت آسيا- اقيانوسيه (CACCI) تصميم گرفت در مراسم 50 سالگي تاسيس اين كنفدراسيون نخستين جايزه كارآفريني زنان به يكي از نامزدهاي انتخاب شده از بين اعضاي اعطا كند. بر همين اساس به تمامي اتاق‌هاي بازرگاني عضو اين كنفدراسيون نامه‌هايي ارسال شد كه بانوان كارآفرين خود را به اين كنفدراسيون معرفي كنيد. در توضيح اين جايزه آمده است كه جايزه به بانوي كارآفريني تعلق مي‌گيرد كه نه‌تنها در كسب‌وكار خود موفق بوده است بلكه با اقدامات موفقيتاميز در حوزه مسووليت اجتماعي شركت‌ها نيز توانسته است براي مردم و كشورش مفيد باشد. دور نهايي اين انتخابات در آذرماه سال جاري (اكتبر 2016) و همزمان با برگزاري سُي‌امين اجلاس سالانه كنفدراسيون اتاق‌هاي بازرگاني و صنعت آسيا- اقيانوسيه در تايوان برگزار خواهد شد.
كنفدراسيون اتاق‌هاي بازرگاني و صنعت آسيا- اقيانوسيه سازماني غيردولتي، منطقه‌يي و متشكل از اتاق‌هاي بازرگاني و صنعت ۲۹ كشور در منطقه آسيا و اقيانوسيه غربي است.
اعتراضات از چه زماني آغاز شد
نامه ارسالي به اتاق ايران به معاونت بين‌الملل اتاق بازرگاني، صنايع، معادن و كشاورزي ايران ارجاع داده شد. معترضين مي‌گويند مساله اصلي مورد اعتراض اين است كه درباره اين نامه اطلاع‌رساني مناسب صورت نگرفت و به جاي اعلام عمومي اين نامه از سوي معاونت بين‌الملل به كانون زنان بازرگان ارجاع داده شد و اين كانون بدون اطلاع‌رساني مناسب نام چند نفر از مسوولان كانون را به عنوان كانديداهاي ايران ارسال كرد. در حقيقت در اين اعتراضات اين موضوع مطرح است كه اكثر بانوان كارآفرين از وجود چنين رقابتي مطلع نشده‌اند و تنها گروهي از اعضاي هيات نمايندگان توانستند در اين انتخابات شركت كنند. هرچند كه اتاق ايران مي‌گويد اين اطلاع‌رساني از طريق سايت اتاق انجام شده است اما حجم بالاي اخبار مانع از اين شده است كه اعضا از مساله انتخابات و مسابقه مطلع شوند.
همچنين برخي از اعضا مدارك ارسال شده توسط اعضا را زير سوال مي‌برند و به روال معرفي كانديداهاي ايراني اعتراض دارند. اين موضوع در چند هفته اخير باعث اختلاف گسترده صاحبان كارت بازرگاني با اعضاي هيات نمايندگان به ويژه بانوان عضو هيات نمايندگان ايران شد. براي مثال در گروه‌هاي مجازي بعضي از بانوان عضو اتاق اعلام مي‌كردند كه نمايندگان آنها نتوانسته‌اند وظيفه نمايندگي را به خوبي انجام دهند و تمامي بانوان عضو هيات نمايندگان بايد مورد بازخواست قرار گيرند.
جلسه در هتل لاله
فشارهاي اعضا روي هيات نمايندگان باعث شد كه عاقبت بانوان عضو هيات نمايندگان مجبور به برگزاري جلسه‌يي حضوري با اعضاي معترض شوند. اين جلسه ظهر شنبه 22 آبان در هتل لاله برگزار شد. از طرف بانوان عضو هيات نمايندگان اتاق ايران و اتاق‌هاي شهرستان چند نفر و به نمايندگي از اعضاي معترض اتاق گروهي از بانوان حضور داشتند. در ابتداي اين جلسه اعضاي معترض كه اكثرا داراي سمت‌هاي تشكلي بودند اعلام كردند كه مشكل آنها به هيچ‌وجه فرد يا كانديداي خاصي نيست بلكه اشكال را در روش اطلاع‌رساني اتاق بازرگاني و در جريان قرار ندادن اعضا مي‌دانند. به گفته آنها اين موضوع كه صاحبان كارت عضويت و بازرگاني از وجود چنين مسابقه‌يي مطلع نشده‌اند بارها تكرار شده است و اين مساله به نوعي رانت اطلاعاتي در اتاق بازرگاني را نشان مي‌دهد و ساختار اتاق بازرگاني به ويژه در بحث بانوان نياز به تغييرات گسترده و ايجاد ساز و كارهاي جديد دارد.
در مقابل اعضاي هيات نمايندگان با پذيرش وجود برخي از ضعف‌ها به دفاع از عملكرد اتاق پرداختند و مشكلات پيش آمده را ناشي از اشتباهات معاونت بين‌الملل در دوره‌هاي قبل دانستند كه با تغيير در مديريت اتاق شاهد حل برخي از اين مشكلات هستيم. در حقيقت خواسته اعضا تغييرات ساختاري در اتاق و به بازي گرفته شدن صاحبان كارت‌هاي بازرگاني و عضويت بود. در اين جلسه دو نامه اعتراض‌آميز خطاب به رييس شوراي عالي نظارت بر اتاق بازرگاني و همچنين نامه‌يي خطاب به كنفدراسيون اتاق‌هاي بازرگاني و صنعت آسيا- اقيانوسيه نوشته شد. با اين وجود اعضاي هيات نمايندگان از اعضاي حاضر در اتاق خواستند تا زمان صحبت با رييس اتاق بازرگاني ايران اين نامه‌ها به جريان نيفتند و با توجه به تغيير رييس اتاق ايران اجازه دهند رييس جديد به مساله رسيدگي و مشكلات را حل كند.
اعتراضات در خيابان
همچنين 24 ساعت بعد شاهد برگزاري اعتراضاتي در خيابان طالقاني در مقابل اتاق بازرگاني بوديم. جمعي از اعضاي اتاق بازرگاني كه خود را گروهي از جوانان عضو اتاق بازرگاني ايران معرفي مي‌كردند با افراشتن پلاكارد و بنرهايي كه مستقيما رييس اتاق ايران را مورد خطاب قرار داده بود خواستار تغيير در وضعيت اتاق ايران شدند. اين تجمع در زمان راي‌گيري هيات نمايندگان براي انتخاب نايب‌رييس چهارم برگزار مي‌شد و ساعتي ادامه پيدا كرد. بحث اساسي اين افراد رسيدگي به روال طي شده معرفي اعضاي اتاق ايران به مجامع بين‌الملل و انحصار اين موضوع براي هيات نمايندگان بود. شايد اين نخستين بار در تاريخ اتاق باشد كه به اين شكل شاهد اعتراض اعضا به هيات نمايندگان و عملكرد آن هستيم.
ورود شافعي به مساله
چند ساعت پس از اين اتفاقات، غلامحسين شافعي با تعدادي از بانوان عضو هيات نمايندگان براي حل و فصل مساله تشكيل جلسه داد. در حقيقت نمايندگاني كه روز قبل مورد بازخواست اعضا قرار گرفته بودند در كمتر از 24 ساعت با رييس اتاق ايران تشكيل جلسه دادند. در اين جلسه تاكيد شد كه اصولا اين موضوع در قبل از دوره رياست غلامحسين شافعي صورت گرفته است و معاون بين‌الملل وقت نيز ديگر در سمت خود حضور ندارد. بر همين اساس شافعي قول پيگيري و رسيدگي به روال طي شده و علت عدم اطلاع‌رساني مناسب را به اعضاي هيات نمايندگان داد و در مقابل اعضاي هيات نمايندگان قول دادند كه تلاش كنند جلو معترضان خشمگين عضو اتاق را بگيرند. اين در حالي است كه روز گذشته معاون جديدي براي امور بين‌الملل برگزيده شد. به نظر مي‌رسد با اتفاقات رخ داده نخستين كار معاون جديد حل جنجال‌هاي ايجاد شده به خاطر يك مسابقه است.
نگاهي از بالا
اگر بخواهيم مساله را به شكل يك مسابقه و اطلاع‌رساني نامناسب آن ببينيم در حقيقت مساله به شكل اعتراض به پديده‌يي كوچك است. همچنين فردي كردن موضوع و مساله كانديداي ايران در اين مسابقات باز هم باعث سخيف شدن مساله مي‌شود. اما اگر نگاهي جامع به اتفاقات رخ داده در چند هفته اخير بر سر اين مسابقه انداخته شود يك پديده بسيار مهم مشخص مي‌شود.
هيات نمايندگان اتاق بازرگاني به عنوان بالاترين ركن اتاق بازرگاني موظف به پاسخگويي به اعضا يعني صاحبان كارت عضويت و بازرگاني است. مشكل اساسي كه سال‌ها است گريبان گير اتاق ايران شده است پديده قطع بودن ارتباط بين اعضاي هيات نمايندگان و اعضاي اتاق است. اعضاي اتاق در بسياري از موارد حتي از اتفاقات دروني اتاق بي‌خبر هستند و در مقابل اعضاي هيات نمايندگان معمولا در جريان مشكلات اعضا قرار نمي‌گيرند. اين موضوع خود را هر چهار سال يك‌بار در زمان راي‌گيري به شكل نرخ بسيار پايين مشاركت نشان مي‌دهد. همچنين تعداد كارت‌هاي بازرگاني فعال ايران نيز كاهش چشمگيري داشته است و بخشي از آن به موضوع نارضايتي اعضا از عملكرد اتاق باز مي‌گردند. در چند ماه اخير بارها بحث حضور پررنگ‌تر هيات نمايندگان در مباحث اتاق بازرگاني مطرح شد اما مساله مهم‌تر يعني استفاده از پتانسيل اعضا به كلي فراموش شده است. شايد اگر اعضا اين احساس را داشتند كه هيات نمايندگان به عنوان نماينده آنها نظرات اعضا را پيگيري مي‌كند شاهد تند شدن برخوردها تا اين اندازه نبوديم.
