اتاق خبر: به‌طور قطع اثر افزایش قیمت بر معادن کوچک‌مقیاس که سال گذشته و در پی کاهش شدید قیمت‌های جهانی فعالیت خود را متوقف کرده بودند می‌تواند حیات دوباره‌ای به این معادن ببخشد. زیرا تغییرات قیمتی در مجموع می‌تواند معادله قیمت تمام شده و سود منطقی استخراج سنگ را بر هم بزند و تحت‌تاثیر قرار دهد. البته ادامه فعالیت معادن تعطیل شده سنگ‌آهن ایران وابسته به عوامل مختلفی است که ازجمله مهم‌ترین آنها وجود بازار فروش در داخل کشور است.
تنها بازار چین تعیین‌کننده نیست
ّبه گفته کارشناسان و فعالان حوزه سنگ‌آهن، چین تنها تعیین‌کننده قیمت برای سنگ‌آهن نیست و عوامل مختلفی همچون بهای نفت بر قیمت مواد معدنی مانند سنگ‌آهن اثرگذار هستند. همچنین نقش تولیدکنندگان بزرگ سنگ‌آهن در جهان مانند برزیل و استرالیا نیز در تعیین قیمت این ماده معدنی نقش مهمی دارند. حال با وجود تمام عوامل اثرگذار بر بازار سنگ‌آهن، نمی‌توان قیمت آن را برای آینده به شکل مشخصی تعیین کرد.
رییس انجمن تولیدکنندگان و صادرکنندگان سنگ‌آهن ایران ارزیابی‌های خود را خلاف پیش‌بینی‌های انجام شده دانسته و به صمت گفت: در بورس آتی سنگاپور سنگ‌آهن برای تحویل ۳ ماهه به قیمت ۷۱ دلار فروخته شده است. این یعنی برداشت معامله‌گران سنگ‌آهن در بورس سنگاپور خلاف پیش‌بینی موسسه‌هایی مانند گلدمن‌ساکس، سیتی‌گروپ وسایر موسسه‌ها بوده است و تا ۳ ماه آینده قیمت‌ها در کانال ۶۰ دلار خواهند ماند.
قدیر قیافه افزود: به‌تازگی ۲۰ بنگاه معدنی تولیدکننده سنگ‌آهن چین نسبت به دامپینگ قیمت از سوی تامین‌کنندگان بزرگ برزیلی و استرالیایی شکایتی را به شکل گروهی مطرح کرده که همین اتفاق تاثیر مستقیم بر افزایش نرخ سنگ‌آهن گذاشته و قیمت را برای مدت کوتاهی به کانال ۷۰ دلار در بازار تک محموله‌ای هدایت کرده است. باید گفت در بدبینانه‌ترین حالت کاهش قیمت سنگ‌آهن کمتر از ۵۰ دلار تا پایان سال ۲۰۱۶ میلادی متصور نیست.
وی ادامه داد: تجربه نشان داده پیش‌بینی‌ها همواره درست از آب در نمی‌آیند. معادلات حاکم بر بازار تحت تاثیر متغیرهای بسیار زیادی هستند و همین امر پیش‌بینی درباره آینده را سخت می‌کند. حوادث طبیعی مانند اتفاقی که برای سد باطله معدن سامارکو برزیل رخ داد و سبب وارد آمدن خسارت‌های جانی و مالی به یکی از معادن بزرگ مشترک بین شرکت‌های واله و بی‌اج بیلیتون شده و مدت‌ها تعطیلی آن را به دنبال داشته و موجب رشد ناگهانی قیمت سنگ‌آهن شد.
رییس انجمن سنگ‌آهن تصریح کرد: تلاش نکردن شرکت ریوتینتو برای پر کردن خلأ خروج یکباره معدن سامارکو از تولید سنگ آهن دنیا افزایش نیافتن تولید غول‌های جهانی سنگ‌آهن برخلاف هدف‌گذاری‌های قبلی در تولید از افزایش بها در بازار حمایت موثر کرد.
وی ادامه داد: بهای جهانی نفت نیز نقش بسیار مهم و تعیین‌کننده‌ای بر محصولات معدنی دارد. ارتباط مستقیم و معناداری بین نوسانات قیمت نفت به عنوان نخستین کالای مورد معامله در سطح جهانی به لحاظ حجم و ارزش با تمامی بخش‌ها و به‌ویژه محصولات معدنی و صنایع معدنی (استخراج، کانه‌آرایی، فرآوری، انتقال به واحدهای پایین‌دستی، محصولات میانی زنجیره ارزش و محصولات نهایی تا حمل بین کشوری و قاره‌ای) وجود دارد و قیمت فرآورده‌های معدنی از آن تاثیر می‌پذیرند.
قدیر قیافه افزود: در ماه مارس(فروردین) به‌دنبال افزایش بهای نفت و حامل‌های انرژی قیمت سایر کومودیتی‌ها مانند سنگ‌آهن نیز با پیروی از آن رشد کردند. اما باید در نظر داشت علاوه بر مولفه‌های بسیاری که برخی از آن برشمرده شد بازار چین به‌عنوان بزرگترین مصرف‌کننده سنگ‌آهن و افزایش تقاضای فولاد ومحصولات فولادی و همچنین تصمیمات اقتصادی، سیاسی و زیست‌محیطی دولت مرکزی این کشور تاثیر اساسی بر کسب‌وکار سنگ‌آهن داشته و می‌توانند به‌عنوان متغیر در پیش‌بینی بازار، تعیین‌کننده باشند.
ایجاد انگیزه با افزایش قیمت سنگ‌آهن
بازرس انجمن تولیدکنندگان و صادرکنندگان سنگ‌آهن ایران درباره تغییرات قیمت سنگ‌آهن در بازار جهانی و اثرات آن بر معادن کوچک مقیاس ایران به صمت گفت: افزایش قیمت سنگ‌آهن در بازار جهانی که چندی پیش رخ داد تاثیر آنچنانی بر روند فعالیت معادن کوچک‌مقیاس سنگ‌آهن ایران نداشته اما تا حدودی توانسته برای آنها انگیزه ادامه کار ایجاد کند.
به گفته افشین حسینی، این افزایش قیمت که از اواخر سال قبل آغاز شد و بعد از مدتی به تعادل رسید بیشتر روی معادن بزرگ فعال سنگ‌آهن کشور اثرگذاشت. در واقع اکنون معادن کوچک مقیاس توجیهی برای ادامه فعالیت و تولید سنگ‌آهن به تنهایی ندارند و روش‌های دیگری برای ادامه فعالیت خود در نظر گرفته‌اند.
وی معتقد است صادرات سنگ‌آهن نیز توجیه اقتصادی ندارد. اینکه بتوانیم معادن سنگ‌آهن ایران را آن هم با قیمت فعلی بازار جهانی فعال کنیم در صورتی امکان‌پذیر بوده و توجیه خواهد داشت که قیمت در بازار داخلی رقابتی باشد؛ یعنی قیمت خرید داخلی براساس قیمت جهانی بوده که اگر این اتفاق بیفتد برای اینکه معادن کوچکتر در داخل فعال شوند، انگیزه‌ای برای آنها به وجود خواهد آورد.
به عقیده حسینی، تطبیق قیمت سنگ‌آهن ایران با قیمت جهانی این ماده معدنی، برای معادنی که عیار سنگ‌آهن آنها پایین‌تر است انگیزه برای فعالیت را بیشتر خواهد کرد.
وی افزود: معادن کوچک مقیاس سنگ‌آهن به طور عمده به سمت کنسانتره‌سازی رفتند زیرا در بخش‌هایی از کشور همچون بخش غرب و شمال غرب ایران امکان تولید و فرآوری سنگ‌آهن وجود دارد. به عنوان مثال در استان‌هایی مانند زنجان، کرمانشاه و همدان امکانات معادن برای ورود به چرخه زنجیره ارزش بیشتر است و می‌توانند در این راه گام برمی‌دارند. البته گفتنی است معادن بزرگ و کوچک به سمت فرآوری و زنجیره ارزش حرکت کردند اما برخی دیگر نیز منفعل شده و فعالیتی ندارند. در این میان دولت نیز اگر خواستار این است که بخش خصوصی به این عرصه ورود کند باید زمینه لازم برای تحقق این هدف را فراهم کند.
به گفته بازرس انجمن تولیدکنندگان و صادرکنندگان سنگ‌آهن ایران هم‌اکنون معادنی همچون معدن «صبا نور» به سمت فرآوری حرکت کردند. در بخش‌های مرکزی کشور همچون استان فارس برخی معادن در این راه گام برداشته و حتی فراتر از کنسانتره‌سازی به تولید گندله پرداخته‌اند. همچنین این اتفاق خوب اکنون در معادن بزرگ کشور همچون گل‌گهر رخ داده و آنها در زنجیره ارزش فعال هستند.
بر اساس گفته‌های وی نمی‌توان گفت درصد قابل قبولی از معادن سنگ‌آهن کوچک مقیاس به سمت فرآوری حرکت کرده‌اند چراکه امکانات و زیرساخت‌های اولیه برای این موضوع تعریف نشده است. حسینی اظهار کرد: برای ورود به این چرخه، معادن کوچک باید به سمت پیوستن با معادن بزرگ پیش بروند یا اینکه معادن کوچک با یکدیگر تجمیع شوند تا بتوانند در زنجیره ارزش‌افزوده گام بردارند. وی افزود: معدنی که ذخیره کمی دارد نمی‌تواند به سمت کنسانتره‌سازی برود و باید به پیوستن با دیگر معادن بیندیشد.
در واقع این کنسرسیوم‌ها هستند که می‌توانند معادن کوچک را نجات دهند. وی با بیان اینکه آینده معادن کوچک بسته به تصمیماتی است که دولت اتخاذ خواهد کرد اظهار کرد: آینده سنگ‌آهن به صنعت فولادسازی ایران گره خورده است. بنابراین با حرکت مثبت دولت در حوزه فولادسازی و ایجاد قیمت رقابتی در بازار، می‌توان دوره جدیدی از رشد را در معادن ایران دید. بازرس انجمن تولیدکنندگان و صادرکنندگان سنگ‌آهن ایران معتقد است در کنار تمام موارد یادشده، ارائه تسهیلات ریالی و امکانات برای معادن در حوزه اکتشافی و استخراجی از سوی دولت برای رشد و ادامه حیات این بخش نیاز است زیرا در تمام دنیا، دولت‌ها امکانات لازم در حوزه اکتشاف و استخراج را در اختیار معدنکاران و فعالان این حوزه قرار می‌دهند. البته تمام این موارد منوط به داشتن توان بالا در حوزه فولادسازی و داشتن قیمت رقابتی در بازار داخلی خواهد بود.
منبع: صمت
95102
