فراز جبلی- درحالي كه بسياري انتظار داشتند در جلسه روز گذشته شوراي روساي اتاق‌هاي بازرگاني كشور بحث انتخابات مطرح شود، اين بحث به جلسه آتي موكول شد و حتي اين پيشنهاد مطرح شد كه در جلسه انتخاباتي شوراي روسا، اعضاي هيات رييسه كه عضو شوراي روسا نيستند، حضور نداشته باشند تا موضوع انتخابات به مساله‌يي كاملا درون شهرستاني بدل شود. با وجود اين در حاشيه اين جلسه اتفاقاتي رخ داد كه مي‌تواند سرنوشت انتخابات را كاملا تغيير دهد.
بر اين اساس دو كانديداي شاخص جريان شهرستان‌ها يعني غلامحسين شافعي و حسين پيرموذن با يكديگر ائتلاف كردند تا به نظر برسد همكاري آنها مي‌تواند برگ برنده شهرستان‌ها در مقابل گزينه تهران يا دولت باشد.
ورود شافعي به انتخابات
غلامحسين شافعي، رييس اتاق بازرگاني مشهد است و به واسطه يك سال و نيم رياست بر اتاق ايران در رسانه‌ها شناخته شده است. وي در دوره ششم و هفتم نايب‌رييس هيات نمايندگان اتاق بازرگاني ايران بود و در ميانه راه با حضور نهاونديان در سمت مسوول دفتر رييس‌جمهور عملا شافعي موفق شد در رقابتي تنگاتنگ با مسعود خوانساري بر كرسي رياست اتاق بازرگاني ايران تكيه بزند. هر چند انتقادهايي از وي در ابتداي كار مطرح بود و اكثر فعالان به اين موضوع كه يك فعال اقتصادي بخش خصوصي بتواند بر كرسي رياست تكيه بزند با ديده ترديد مي‌نگريستند اما مشي ميانه‌روي وي باعث شد كه بسياري از فعالان اقتصادي از دوران وي به عنوان دوراني خوب و مناسب با اوضاع ياد كنند. در آن زمان اتاق انتقادهاي خود از دولت را مطرح مي‌كرد و در عين حال وضعيت ارتباطي خوبي ميان اتاق و دولت وجود داشت. با وجود اين در لابي‌هاي صورت گرفته در انتخابات رياست دوره هشتم تهراني‌ها اصرار بر كنار گذاشتن شافعي از صندلي رياست داشتند و در نهايت شهرستان‌ها براي آنكه بتوانند با تهراني‌ها به توافق برسند، شافعي را كنار گذاشتند و وي به نايب‌رييسي بسنده كرد. همچنين در روز انتخابات نيز بعضي از آراي توافق شده به نفع شافعي به صندوق ريخته نشد تا در نهايت وي مظلومانه بر صندلي نايب‌رييس آخر تكيه بزند درحالي كه توافق به شكلي ديگر بود.
طرفداران شافعي در ابتداي دوره به جز شهرستان‌ها شامل چهره‌هاي سنتي و جريان تحول بودند. در حقيقت چهره‌هاي قديمي دو جريان سابق اتاق همگي روي شافعي توافق داشتند.
با استعفاي جلال‌پور بحث حضور شافعي در محافل گوناگون مطرح مي‌شد و اكثر شهرستان‌ها به يكي از دو گزينه مطرح شهرستان‌ها يعني شافعي و پيرموذن تمايل داشتند. در كنار شهرستان‌ها بخش مهمي از تشكل‌ها نيز به پيرموذن خزانه‌دار اتاق ايران تمايل داشت. اين موضوع در حقيقت به پاشنه آشيل شهرستان‌ها در انتخابات رياست اتاق بازرگاني بدل شده بود.
تحلیلی بر وضعيت آرا
برآورد آراي تهران از راي تهراني‌ها، دولتي‌ها، تشكل‌ها و شهرستاني‌هاي نزديك به آنها در‌حدود 150راي است. در حقيقت اگر شهرستان‌ها يك كانديدا ارائه دهند اين كانديدا مي‌تواند راي بالاتري از تهراني‌ها داشته باشد و اگر اين كار را نكنند و بيش از يك چهره مطرح شهرستاني كانديدا شود، شكسته شدن آرا باعث پيروزي تهراني‌ها خواهد شد.
در اين شرايط استراتژي تهران كاملا مشخص است. تهران دو گزينه مطرح يعني پدرام سلطاني و مسعود خوانساري دارد اما هيچ كدام از آنها تا مشخص شدن شرايط حاضر به اظهار نظر نمي‌شود تا هر دو حالت ممكن باشد و رقيب نتواند در مقابل آنها برنامه‌ريزي كند. همچنين برنامه ديگر تهران اضافه كردن حالت‌هاي ديگر مانند حضور يك چهره دولتي مانند محمود اسلاميان، رييس صندوق بازنشستگي براي افزايش تعداد حالت‌هاست تا در اين شرايط هيچ كس نتواند استراتژي درستي براي انتخابات طراحي كند. همچنين اين مساله باعث افزايش اختلاف ميان شهرستان‌ها و رقباي احتمالي مي‌شود چراكه هر كس بنا به احتمالي كه مي‌دهد، برنامه‌يي متفاوت را در پيش مي‌گيرد.
اتحاد پيرموذن، شافعي
اما در حاشيه جلسه ديروز شوراي روسا اتفاق مهمي به ثمر نشست. بر همين اساس دو گزينه اصلي شهرستان‌ها يعني شافعي و پيرموذن به اين توافق رسيدند كه تنها يكي از آنها در انتخابات شركت كند همچنين طرف ديگر به صورت كامل آراي خود را در اختيار كانديداي ديگر شهرستاني قرار دهد.
اما بخش مهم‌تر اين اتحاد مساله تعيين استراتژي ميان شافعي و پيرموذن در قبال تهران است. شافعي و پيرموذن در گفت‌وگو با «تعادل» اعلام كردند كه يك استراتژي مشخص براي مقابله با حالت‌هاي مختلف تهران در نظر دارند. بر اين اساس اگر پدرام سلطاني يا مسعود خوانساري كانديداي رياست اتاق بازرگاني ايران شوند، غلامحسين شافعي به نفع حسين پيرموذن كنار خواهد رفت. در مقابل اگر هيچ كدام از اين دو كانديداي رياست نباشند، پيرموذن به نفع شافعي از انتخابات انصراف خواهد داد. با اين روش عملا وضعيت بازي انتخاباتي تا حد زيادي روشن مي‌شود و در مقابل شهرستان‌ها هم به صورت يكپارچه باقي مي‌مانند.
توپ در زمين سلطاني، خوانساري
مهره‌چيني تهراني‌ها امروز با چالش مهمي روبه‌رو است. سلطاني ثابت كرده است كه به خوبي مي‌تواند بازي‌هاي انتخاباتي طراحي كند ولي اين بار تمامي حالت‌ها در مقابل استراتژي وي نوشته شده است و به اصطلاح توپ در زمين وي قرار دارد. حال بايد ديد كه چه استراتژي توسط تهراني‌ها در پيش گرفته خواهد شد. آيا تهراني‌ها گزينه‌يي دولتي را علم خواهند كرد تا در عمل امكان رياست فردي ايجاد شود كه از ابتداي دوره با رياستش مخالفت كردند يا يكي از دو گزينه خود را مطرح مي‌كنند. در حقيقت همكاري 3سال گذشته خوانساري و سلطاني باعث موفقيت‌هاي زيادي براي آنها شده است ولي اين بار اتحادي از جنس اتحاد خودشان پيش روي آنهاست.
زمان، رمز موفقيت تهران
هر چند شهرستاني‌ها با طراحي استراتژي جديد موفق شدند يك شرايط مساعد در انتخابات را به دست آورند اما در مقابل هنوز يك نقطه قوت براي تهراني‌ها وجود دارد و آن به تعويق افتادن انتخابات است. براساس توافقات انجام شده، انتخابات به روز 28شهريور ماه موكول شده و در عمل بيش از 40 روز به انتخابات زمان باقي است. اين زمان طولاني مي‌تواند تا حد زيادي باعث اتفاقاتي باشد كه امروز در معادلات در نظر گرفته نمي‌شود. در حقيقت اگر در جلسه آتي هيات نمايندگان انتخابات برگزار مي‌شد همه چيز تا حد زيادي مشخص بود اما بيش از 40 روز زمان باعث تغييرات اساسي و اتفاقاتي جديد خواهد شد. شهرستان‌ها 40 روز بايد اتحاد كامل خود را حفظ كنند و تهراني‌ها 40روز فرصت براي تغيير شرايط به سود خود دارند.
از سوي ديگر سلطاني قصد دارد تا حدي مساله اتحاد شهرستان‌ها را به بهانه مساله برداشتن خط‌كشي‌ها كمرنگ كرده و شرايط را تغيير دهد. وي در پيامي تلگرامي و خصوصي به اعضاي هيات نمايندگان اتاق ايران چنين نوشت:
«سلام خدمت دوستان ارجمند و همكاران محترم
نخست، از اينكه جرياناتى در اين شرايط به فكر افتاده‌اند از اين كلاه نمدى براى خود درست كنند و از همه روش‌ها و ابزارها از جمله برخى روزنامه‌ها و رسانه‌ها، استفاده مى‌كنند متاسفم در عين حالى كه انتظارى غير از اين هم نمى‌رفت.
بنده معتقدم كه بهترين رويكرد در قبال اين تحركات حفظ آرامش و انسجام است. حتما مهم‌ترين مقصود كسانى كه آگاهانه وارد اين بازى شده‌اند، گل‌آلود كردن آب و صيد ماهى از آن است. لذا ما نگذاريم كه اين اتفاق بيفتد. شناخته شده‌ترين و البته موثرترين استراتژى اين دسته، قطبى كردن فضاى هيات نمايندگان و ايجاد تشنج بين ايشان است و اين موضوع سابقه طولانى در اتاق دارد.
ترفندهايى مانند خط‌كشى تهرانى-شهرستانى، اتاقى-تشكلى، صنعتى-بازرگانى و امثالهم از اين دست قرآن بر سر نيزه كردن‌هاست كه متاسفانه برخى مواقع نتيجه هم داده است.
پختگى و درايت همه دوستان اقتضا مى‌كند كه وقعى به اين ترفندهاى تكرارى نگذارند و وارد اين بازي‌ها نشوند.
همه ما به خوبى مى دانيم كه تصميم خوب در فضاى آرامش و تعقل گرفته مى‌شود و البته هيجان و احساسات تصميم بد را زمينه‌سازى مى‌كند.
از درايت و توجه شما سپاسگزارم.»
جلسه شوراي روسا 24 مرداد
با وجود اعلام اتحاد ميان شافعي و پيرموذن اما هنوز مساله انتخابات بايد در جلسه شوراي روساي شهرستان‌ها مطرح شود. اين جلسه هر چند در ساختار اتاق تعريف نشده اما به بخشي از سنت‌هاي پارلمان بخش خصوصي بدل شده و بسياري از مسائل مهم در آنجا تصميم‌گيري مي‌شود.
بر اين اساس قرار است روز يك‌شنبه 24مرداد بار ديگر تمامي روساي اتاق‌هاي بازرگاني شهرستان دور يكديگر جمع شوند و به مساله انتخابات ورود كنند اما در اين جلسه هيات رييسه حضور نخواهند داشت. به نظر مي‌رسد اتحاد دو كانديدا با موافقت شهرستان‌ها روبه‌رو خواهد شد.
