اتاق خبر: هر وقت صحبت از روستاهای پلکانی با آن معماری زیبا و خاصش که میشود، همه به یاد ماسوله و ابیانه میافتیم، اما تا به حال از خود پرسیدهایم ایرانی که چهار فصل دارد مگر میشود فقط دو روستا با این نوع خاص ظاهری را داشته باشد ؟ بد نیست با ما همراه شوید تا این زیباییها را بیشتر بشناسید و بدانید همه ایران پر از جذابیتهای خاص به گونههای مختلف است. روستاهایی که همگی در دامنه کوهها خود را نمایان کردهاند و زیباییهای کوهستانی به آنها رنگ و لعابی داده است که از رفتن و زندگی کردن در آنجا لذت میبرید. جذابیتهای این روستاها به حدی است که هر گردشگری را محو تماشای خود کرده و آنها را به سمت روستاهای پلکانی کشانده است.
بوژان
نیشابور یکی از شهرهای مهم و پر رونق گردشگری ایران بوده است. میتوان از جاده آسفالتی در نیشابور وارد روستایی زیبا با آب و هوایی خاص و زیباییهایی منحصربهفرد شد. اینجا بوژان است؛ روستایی که مروارید گردشگری نیشابور به حساب میآید. آبشار بسیار زیبا و رودخانهای که حواشی آن را باغهای میوه پوشانده و چشماندازی رویایی را برای گردشگران رقم زده است. رشته کوههای بینالود با انواع گلهای دارویی و صنعتی توانسته رونق خوبی برای گردشگری نیشابور به ارمغان بیاورد. بافت این روستا به شکل پلکانی است و از معماری سنتی و خاصی الهام گرفته که دیدنش خالی از لطف نیست. مردم این روستا بسیار شاد و مهماننواز هستند و از گردشگرانی که به روستایشان میآیند، به بهترین شکل پذیرایی میکنند. پس یادتان نرود به مروارید این شهر نیز سری بزنید
اشتبین
آذربایجان شرقی جایی شبیه بهشت است و مناظر حیرتانگیزی دارد؛ در حاشیه سواحل ارس و در دل کوههای سر به فلک کشیده یاقوتی سبز قرار گرفته است. آسمان آبی، رود و جنگل و حتی مارالها همگی باعث شدهاند تا اشتبین به روستای شگفتی ایران مشهور شود. روستایی که قدمتش به زمان شاه طهماسب صفوی برمیگردد. تولید ابریشم در این روستا از قدیم رونق بسیاری داشته و گردشگران بسیاری را بهسوی خود جذب کرده است. گورستان قدیمی، کتیبههای مرمرین قرنهای ۹ و ۱۰ هجری حکایت از دیرینگی این روستا دارد. یادتان نرود نانی را که زنان روستایی در اجاقهای خانگی میپزند حتما امتحان کنید.
پالنگان
جاذبه این روستا به سنگچین بودن ساخت خانههایش است و بس. روستای پالنگان در ۴۵ کیلومتری شهر کامیاران و ابتدای اورمان کردستان است. روستایی با قدمتی از پیش از اسلام با چشمههای پر آب و دره زیبای تنگیور در فاصله ۸۰۰ کیلومتری آن که همگی جلوه خاصی به روستا بخشیده است. تابستان گرم و معتدل پالنگان، قلعه زیبا و تاریخی آن و چشمههای دائمی آب معدنی و آبشارهای پلکانی این روستا از جاذبههای گردشگری به حساب میآید. هیچ وسیله نقلیهای اجازه ورود به روستا را ندارد.
اورامان تخت کردستان
اورامان تخت اسمی بسیار شناخته شده است. این روستای توریستی هر ساله میزبان شمار بسیاری گردشگر ایران و غیر ایرانی است. اورامان در دل رشته کوههای زاگرس و ابتدای حوضه آبریز یکی از بزرگترین رودخانههای کردستان واقع شده است. معماری خاص و ویژه این روستا آوازه جهانی دارد. این روستا در میان جادههای پر پیچ و خم که نه تنها تخت نیست، بلکه با شیب تند و وجود کوههای بلند چشمان هر بینندهای را به خود خیره میکند. روستای اورمان در ۶۵ کیلومتری مریوان و ۱۷۰ کیلومتری سنندج است. اورامان تخت در گذشته مرکز سلطنت حکومت اورامیها بوده و به معنی تخت سلطنت است. اما گذشته از زیبایی ظاهری و خاص این روستا یکی از دلایلی که هر ساله گردشگران بسیاری را به این روستا میکشاند، دو مراسم است که در آخرین چهارشنبه منتهی به ۱۵ بهمن و ۱۵ اردیبهشت با نامهای کمسای با آیینهای خاص و ویژهای در این روستا انجام میشود.
در کنار این مراسم خاص، نوع لباس پوشیدن مردمان و معماری ویژه آن، روستای اورامان تخت را به مکانی زیبا تبدیل کرده که نظیر آن را هیچ گردشگری نمیتواند در ایران ببیند.
کنگ
روستایی با چشماندازهای کوهستانی زیبا و چشمههای روان که در دامنه کوههای بینالود قرار گرفته است و میتوان آن را از جاذبههای دیدنی و طبیعی اطراف شهر مشهد به حساب آورد. کنگ در لغت به معنای پرندهای قوی پنجه یا دژی مستحکم است. این روستا در ۱۹ کیلومتری غرب طرقبه و ۲۹ کیلومتری مشهد است و ماسولهای دیگر را از دوران قبل از اسلام به جا گذاشته است. رباط پای کوه کنگ یا رباط شاه عباسی که در انتهای دره کنگ و روی دامنهای مشرف به رودخانه کنگ قرار دارد، از دو مسیر قابل دسترسی است که یکی از سمت دره و دیگری از سمت کوهستان است. اگر بخواهید این رباط را پیاده طی کنید، باید توان حدود یک ساعت و نیم پیادهروی را داشته باشید. این روستا نیز مانند هر روستای دیگری دارای قبرستان است؛ البته با یک تفاوت جالب که سنگقبرهای باارزش این قبرستان از جنس شیست است و روی هر قبر، دو سنگ قبر قلوهای شکل وجود دارد. نکته جالبتر درباره این قبرها این است که روی هر قبر علامت مخصوص هر متوفی حک شده است. مسجد و تکیه ۱۵۰ سالهای که در این روستا قرار دارد، از دیگر بناهای کهن این روستاست. اگر به این روستا رفتید، حتما آش دستپخت اهالی این روستا را میل کنید که با نوعی سبزی کوهی و سیبزمینی پخته میشود.
اسفیدان (اسپیدان)
روستایی توریستی در خراسان شمالی از توابع شهرستان بجنورد با آب و هوایی خوش که یکی از روستاهای بزرگ این استان به حساب میآید و حدود هشت قرن قدمت دارد. زیارتگاه امامزاده «محمدباقر» و بافت کهن روستا نشانگر این قدمت تاریخی است. روستایی که نمادش درختان صندل با قطر تنه حدود ۲/۶۵ متر است. اسفیدان روستایی با درهها، آبشارها و قلعههای زیبا و نادری است که در کمتر جایی میتوان مشابهش را یافت. اسپیدان، در میان درهای زیبا واقع شده و پیرامون آن را کوههای مرتفعی فراگرفته است. این روستا از جنوبغربی به کوه آققیه و از شمالغربی به کوه اسب و از جنوبغربی به تنگه دهیر مزه محدود میشود. چشمه آب معدنی و آبشار هنرور در فاصله ۳ کیلومتری اسپیدان، طبیعت و سرزندگی فراوانی را برای این روستا ارمغان آورده و به مکانی مناسب برای گردشگران تبدیل شده است. تاش قلعه، در غرب اسفیدان دیواری صخرهای را نشان میدهد که نشان از گذشتهای بسیار قدیمی دارد. برج قاری مالاق و قارقه برجهای سنگی قدیمی در اطراف روستا بوده که هنوز قسمتی از پایههای آن باقیمانده است.
هجیج
روستایی در دل دامنههای کوه با گیاهان خودرو، گلهای رنگارنگ و درختان سر به فلک کشیدهاش که هر گردشگری را به سمت خود میکشاند. هجیج در استان کرمانشاه و در درهای زیبا قرار گرفته است. این روستا از جمله پرجاذبهترین نقاط استان و از مناطق دیدنی اورامانات است و در ۲۵ کیلومتری شهرستان پاوه قرار دارد. روستایی پلکانی، پرپیچوخم با خیابانهای نیمدایرهای و ساختمانهای رو به دره و رودخانه سیروان که این روستا را به یکی از شگفتانگیزترین روستاهای ایران تبدیل کرده است. خانههای هجیج همگی از سنگ و به صورت خشکه چین و پلکانی ساخته شده که به دلیل کمبود جا اینگونه ساخته شده است. چشمه بل که آب آن به رودخانه سیروان میریزد، از جاذبههای آن است. آب این چشمه در هیچ فصلی از سال کم نمیشود و از بهترین آب معدنیهای جهان به حساب میآید.
رویین
کوچههای پیچ در پیچ، بافت قدیمی خانهها و شیب کوچه به کوچه نظر هر تازه واردی را در این روستا به خود جلب میکند. روستای پلکانی رویین در ۲۴ کیلومتری شمال اسفراین و ۵۲ کیلومتری جنوبشرقی بجنورد در یکی از درههای دامنه جنوبی کوه آلاداغ قرار دارد و به روستای شکوفههای سیب شهرت دارد، در میان کوههای سر به فلک کشیده آلاداغ، زیبایی مسحورکننده این روستا در کنار خانههای پلکانی، باغهای انبوه میوه و درههای آن، زیبایی رویین را دو چندان کرده است. در ارتفاع قرار گرفتن این روستا و همچنین عبور رودخانهای از میان آن که دلیل سرسبزی آن است، سبب شده این روستای زیبا رویین نام بگیرد. رویین با قدمتی ۵۰۰ ساله، بارگاه امامزاده اسحاق و تپههای باستانی توانسته جزو برترین روستاهای پلکانی ایران و پرگردشگرترین آنها قرار گیرد.
سرآقا سید کوهرنگ
پس از عبور از مسیر پرپیچ و خم و کوهستانی چهارمحال و بختیاری، روستای زیبای سرآقاسید کوهرنگ در میان کوهها خودنمایی میکند. سرآقاسید در فاصله ۱۴۰ کیلومتری شهرکرد با خانههایی تمام خشت و معماری پلکانی به ماسوله زاگرس معروف شده است. در معماری خانههای این روستا (مثل تمام روستاهای پلکانی ایران) پشتبام حیاط پایینی حیاط منزل بالایی است. این روستا علاوه بر معماری زیبا دارای چشمهسارها، باغهای میوه و طبیعت سرشار از زیبایی منحصربهفرد در استان است. وجه تسمیه این روستا با امامزادهای به همین نام است که پیرامونش را چند درخت گردوی کهنسال و چشمههایی زیبا فراگرفته است. گویی در این روستا زمان متوقف شده است و روستاییان همان ساختار و شکل سنتی خود را حفظ کردهاند؛ روستایی که گویش، فرهنگ، آداب و رسومشان دست نخورده باقیمانده است. از مدرنیته و زندگی شهری در این روستا خبری نیست. فصلهای بهار و تابستان بهترین زمان برای رفتن و پیدا کردن خلوتی برای آرامش در این روستا است تا بتوان چند روزی از زندگی شهری رها شد و به گذشتههای شیرین دور برگشت.
زنوزق
در آذربایجان شرقی روستایی زیبا و سرسبز با خانههای پلکانی در دل کوهها وجود دارد. زنوزق نام روستایی است با تمام زیباییهایی که در تصور آدمی میگنجد. علاوه بر زیبایی محسورکننده و مردمان مهربان و مهماننوازش این روستا عنوان بزرگترین روستای پلکانی ایران را در اختیار دارد. این روستا با قدمتی ۸۰۰ ساله همچنان پابرجا و استوار است و مامن مردمان خوب. گورستان قدیمی با سنگنوشتههای مربوط به قرن نهم هجری، قلعه و مسجد زنوزق، آبشار دامجی قیه و سد قلعه از جاذبههای خاص و تاریخی این روستا است.
علاوه بر تمامی این جاذبهها میتوانید به خوشمزهترین قسمت این روستا بروید، پشتبام خانههای این روستا در تابستان پر میشود از برگههای آلو قیسی که رو بهآفتاب خشک میکنند و راهی برای امرار معاش اهالی روستا است.
منبع: کجارو
94104
بسیار از مناظر زیبا مربوط به 10 روستای پلکانی کشور لذت بردم و
و سپاس از این زحمت.