«احمد موثقی» مدرس علوم سیاسی دانشگاه تهران در گفت وگویی برجام را سکوی پرش ایران در عرصه های منطقه ای و جهانی دانست که در صورت استفاده بیشینه از فرصت های آن، دستاوردها و منافع مهمی متوجه کشورمان خواهد شد.
وی می گوید: پس از تلاش های چند ساله تیم دیپلماسی کشور که به توافق هسته ای تاریخی میان ایران و گروه 1+5 و لغو تحریم های ظالمانه غرب علیه ایران منجر شد، اینک لزوم بهره گیری از این فرصت های برنامه جامع اقدام مشترک به موضوع مورد توجه مسوولان جمهوری اسلامی تبدیل شده است. در این راستا، «حسن روحانی» رییس جمهوری، بارها بر استفاده حداکثری از فضای پسابرجام در زمینه های مختلف تاکید کرده است.
اهمیت فزاینده این موضوع سبب شد تا گروه پژوهش و تحلیل خبری ایرنا با موثقی مدرس علوم سیاسی دانشگاه تهران به گفت وگو بپردازد. موثقی بر این باور است که به دلیل چالش های داخلی به ویژه در حوزه اقتصادی، باید هر چه سریعتر از فرصت ایجاد شده به واسطه برجام بهره گرفت.
به گفته این تحلیلگر مسایل سیاسی، در مسیر استفاده از مزیت های دوره پسابرجام، علاوه بر همصدایی و همگامی نهادهای اثرگذار داخلی، باید جریان های سیاسی نیز منافع ملی را بر منافع جناحی خود ترجیح دهند.
متن کامل گفت و گو به شرح زیر است:
پس از تلاش های فراوان، سرانجام ایران و 1+5 در موضوع هسته ای به توافقی تاریخی دست یافتند. حال در فضای پسابرجام چگونه و با چه روش هایی می توان از این فرصت نهایت استفاده را برد؟
موثقی: در این زمینه باید ارتباط دوسویه بین اقتصاد و سیاست را در نظر گرفت. برای حل مسایل حاد اقتصادی به جا مانده از دولت پیشین مانند تورم و بیکاری و همچنین در راستای دستیابی به توسعه اقتصادی در سایه اقتصاد مقاومتی، کشور نیازمند توسعه سیاسی است. البته عکس این موضوع نیز صادق است چرا که توسعه سیاسی خود به توسعه اقتصادی کمک می کند. توسعه سیاسی موجب افزایش ضریب امنیت ملی کشور می شود و مشروعیت سیاسی را افزایش می دهد.
اکنون در رده بندی های جهانی از نظر اقتصادی، ایران در وضعیت مطلوبی قرار ندارد. از طرفی باید امنیت سرمایه گذاری تامین شود. با توجه به از بین نرفتن اثر تحریم ها، هزینه های جاری کلان کشور، وابستگی اقتصاد به نفت، بحث پرداختن یارانه ها و ... ایران نیازمند جذب سرمایه های خارجی است که پایه های این طرح با توافق هسته ای گذاشته شد.
اولویت دادن منافع حزبی و جناحی به منافع ملی یکی از آسیب هایی است که باعث از بین رفتن فرصت ها می شود. چگونه می توان ضمن رقابت های سالم حزبی، در استفاده از برجام منافع ملی را اولویت داد؟
موثقی: با توجه به ناهماهنگی های داخلی، کسانی که به منافع جناحی اولویت می دهند در حقیقت منافع ملی را زیر پا گذاشته اند زیرا امروز کشورمان در وضعیت دشواری قرار دارد. در بحث آسیب های اجتماعی، معضل هایی مانند بیکاری، اعتیاد و طلاق، ریشه در بحران اقتصادی کشور دارد. از طرفی مسایل اقتصادی به مسایل سیاسی و طرز فکر مقام های مسوول وابسته است. برای رسیدن به توسعه ضمن نیاز به تعدیل دیدگاه همه جناح ها، آنها باید با گام هایی هماهنگ در جهت ارتقای سطح اقتصادی و سیاسی کشور بکوشند.
آیا در داخل ایران بستر برای استفاده حداکثری از برجام فراهم شده است؟
موثقی: بر اساس تئوری بازی ها، ایران باید دیپلماسی و قدرت چانه زنی خود را در جهان به نمایش بگذارد، همان گونه که دولت یازدهم در موضوع هسته ای از آن بهره برد. در فضای پسابرجام زمینه های لازم برای همکاری ایران و کشورهای بین المللی فراهم شده است اما برخی از مسایل داخلی باعث هراس سرمایه گذاری در کشور می شود.
نقش و کارکرد رسانه ها بویژه صدا و سیما در بهره گیری از فرصت های دوره پسابرجام چیست؟
موثقی: صدا و سیما در این شرایط نقش مهمی را بر عهده دارد. این رسانه با فاصله گرفتن از جانبداری و در پیش گرفتن رویکرد عدالت محور، می تواند به همسویی و همکاری همه بخش ها و نهادهای اقتصادی، سیاسی و اجتماعی کمک می کند.
هماهنگی و همکاری قوا در این زمینه چقدر می تواند به تامین منافع ملی و استفاده حداکثری از برجام بیانجامد؟
موثقی: هرچه ارگان های مختلف نظام سیاسی و قوای سه گانه با یکدیگر هماهنگ باشند، در تامین منافع ملی به همان اندازه موفق خواهند بود. ایران در درجه نخست در سیاست داخلی نیاز به انسجام و همکاری دارد. مسوولان بلندپایه کشور و سران قوا در چهارچوب منافع ملی باید به سمت همکاری و اجماع پیش بروند.
فاصله گرفتن نهادهای مهم و اثرگذار از رویکردهای افراطی و جلوگیری از دخالت های ناروا و فراقانونی برخی ارگان ها، روند همگرایی داخلی را سرعت می بخشد. این روند از داخل کشور شروع و در نهایت موجب می شود که ایران در سطح بین المللی به دستاوردهای چشمگیری دست یابد. هرچه آشتی و اجماع ملی در کشور بیشتر باشد اقتدار ایران نیز افزایش می یابد. توافق هسته ای به عنوان سکوی پرش کشورمان در عرصه منطقه ای و جهانی، دستاوردهای بسیاری را برای ایران به همراه خواهد آورد.
منبع: ایرنا
