اتاق خبر - انجمن علمی روانپزشکان ایران، انجمن روانپزشکی کودک و نوجوان، جمعیت علمی پیشگیری از خودکشی ایران و اداره کل سلامت روانی، اجتماعی و اعتیاد وزارت بهداشت درمان و آموزش پزشکی درباره خودکشیهای اخیر، بیانیه‌ای صادر کردند.
در این بیانیه آمده است: پیشگیری از خودکشی یک اولویت مهم سلامت عمومی در جهان است و مانند سایر مسائل بهداشت روانی، حاصل تعامل پیچیده عوامل زیستی- روانی و اجتماعی است و نمیتوان آن را فقط حاصل یک عامل، چه زیستی، چه روانی یا اجتماعی دانست. حتی اختلالات روانی منجر به خودکشی، خود نتیجه چنین تعاملات پبچیدهای هستند.
«شواهد نشان میدهند که خودکشی رفتاری آموختنی و قابل سرایت است و به گروه سنی یا جمعیتی مشخص اختصاص ندارد. انتشار نابجای اخبار و تصاویر مرتبط با خودکشی و تمجید از افرادی که به آن اقدام کردهاند، میزان رفتارهای خودکشی و مرگ و میر ناشی از آن را افزایش میدهد.»
در بیانیه تاکید شده است: افزایش آگاهی عمومی و همکاری گروهها و اقشار اجتماعی در کنار کاربرد شیوههای مناسب رسانهای، میتواند از همهگیر شدن این روش آسیبرسان جلوگیری کند.
متولیان حوزه سلامت روان در این بیانیه آورده‌اند: دسترسی آسان به رسانه‌های مجازی و کاربرد همگانی شبکههای اجتماعی به گسترش سریع این فرایند دامن میزند و به واسطه آنها افراد بیشماری در یک منطقه، شهر یا سراسر کشور همزمان با خبر، عکس یا فیلمی از موارد خودکشی روبه‌رو میشوند.
« این پدیده نه تنها افراد را در معرض پیامدهای ناشی از مواجهه با تجربه ناخوشایند قرار میدهد، بلکه احتمال تقلید و تکرار رفتار خودکشی را نیز به همراه دارد.»
در این بیانیه آمده است: خوشبختانه خودکشی قابل پیشگیری است و تشخیص افکار و نقشه‌های خودکشی توسط متخصصان سلامت روان صورت میگیرد اما پیشگیری از خودکشی وظیفه همگانی است.
تک تک افراد جامعه یا گروه‌های اجتماعی و سازمانها و تشکیلات همانند انجمنهای تخصصی، سازمانهای مردم نهاد، وزارت بهداشت درمان و آموزش پزشکی، سازمان بهزیستی، شهرداری، مجلس شورای اسلامی، شوراها، دادگستری، نیروهای نظامی و انتظامی، روحانیون، کارفرمایان، دانشگاهها، آموزش و پرورش و رسانهها میتوانند با همکاری، نقش موثری در پیشگیری و کنترل خودکشی داشته باشند.
بدیهی است دستاندرکاران سلامت روان نیز نقش خود را در ارائه مشاوره فنی به سایر نهادها و تشخیص و درمانهای مرتبط با خودکشی ایفا خواهند کرد.
**رفع مشکلات اقتصادی و اجتماعی پیش شرط، کاهش خودکشی
این بیانیه می‌افزاید: برای پیشگیری از خودکشی توجه به مشکلات اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی مهم است اما آنچه که فوریت دارد مراقبت از افراد در معرض خطر و محدودسازی راههای بالقوه و ایمنسازی موقعیتهای خطرناک برای اقدام به خودکشی است.
نهادهای امضا کننده این بیانیه بر این باور هستند که پیشگیری از خودکشی نیازمند رویکردی جامع و همه جانبه است و ضمن لزوم توجه جدی به مسائل کلان اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی، در حال حاضر راهکارهای زیر را برای پیشگیری از خودکشی پیشنهاد میکند:
1- ثبت دقیق موارد خودکشی و ارائه آمار دقیق اقدام و مرگ ناشی از خودکشی بر اساس تغییرات زمانی آن با توجه به عوامل مختلف، به مراجع ذی‌صلاح و تخصصی در حوزه پیشگیری از خودکشی
2- جلب مشارکت رسانهها برای رعایت اصول حرفهای و ایمن در گزارش اخبار و تصاویر موارد اقدام به خودکشی
3- تلاش برای محدودسازی ابزار و راههای اقدام به خودکشی و ایمن سازی موقعیتهای خطرناک برای اقدام به خودکشی
4- ارتقای آگاهی مردم و مسئولان در زمینه پیشگیری و شناخت موارد اقدام به خودکشی با توجه به علتهای زیستی، روانی و اجتماعی
5- جدی گرفتن موارد اظهار یا مشکوک به خودکشی و ارجاع مناسب آنها برای دریافت مراقبتهای سلامت روان
6- برخورد مناسب و به دور از تحقیر و انگ با فکر یا اقدام به خودکشی و رفتارهای آسیبرسان به خود و تامین مراقبتهای مناسب برای آنها
چهار نهاد امضا کننده در پایان این بیانیه آورده‌اند که وظیفه خود میدانند تا رسالت اجتماعی و حرفهای خود را در حفظ جان هموطنان با پیشگیری از خودکشی با جدیت دنبال کنند و ضمن ارجاع به برنامههای عملیاتی پیشین برای شناخت و کاهش رفتارهای خودکشی، آمادگی خود را برای مشارکت ملی و همه جانبه و ارائه راهکارها و نظرات مشورتی، به همه افراد، گروهها و سازمانهای مرتبط در زمینه پیشگیری از خودکشی اعلام میدارند.
امید است با همکاری جمعی و مشارکت مدنی بتوان از گسترش این رفتار پرخطر جلوگیری کرد و چه بسا به اتفاق، بتوان میزان مرگ و میر ناشی از خودکشی را نسبت به گذشته کاهش داد.
ایرنا
94110
