اتاق خبر: تشكل‌هاي سيستان و بلوچستان از فضاي امروز اقتصاد ايران بيش از هر استاني راضي 
هستند. در نظرسنجي انجام شده توسط مركز پژوهش‌هاي مجلس شوراي اسلامي درباره وضعيت محيط كسب و كار ايران چند تشكل هر استان خواسته شد كه درباره محيط كسب و كار استان خود نظر دهند و در اين ميان تشكل‌هاي مورد نظرخواهي واقع شده در سيستان و بلوچستان و با فاصله نسبتا زياد چهارمحال و بختياري و يزد اعلام رضايت زيادي از وضع موجود كردند. همچنين تشكل‌هاي 22 استان كشور معتقد هستند كه وضعيت فضاي كسب و كار بدتر از شرايطي است كه تشكل‌هاي ملي ترسيم مي‌كنند.
مشكلات بانكي شاه‌بيت مشكلات تشكلي
مسائل مالي مهم‌ترين مشكلي است كه از نظر تشكل‌ها باعث آسيب به اقتصاد كشور شده است. در اين نظرخواهي هر نمره ميان يك‌تا 10 به وضعيت داده مي‌شد كه نزديكي به عدد 10 به معني وضعيت نامساعد اقتصادي در آن بخش است. بر اين اساس مشكل دريافت تسهيلات از بانك‌ها از نظر تشكل‌ها داراي بالاترين نمره است. استان‌هايي مانند ايلام، كهگيلويه و بويراحمد، كردستان، بوشهر و لرستان نمره اين بخش را بالاتر از 9 در نظر گرفته‌اند و خوشبين‌ترين استان‌ها نيز مشكلات اين بخش را بالاي 6 مي‌دانند. در اين بين تنها استان سيستان و بلوچستان به اين بخش نمره 5.72 داده است.
اين آمار در بخش مرتبط ديگر يعني ضعف بازار سرمايه در تامين مالي توليد و نرخ بالاي تامين سرمايه از بازارهاي غيررسمي باز تكرار شده است.
بعد از اين آمار بي‌تعهدي شركت‌ها و موسسات دولتي به پرداخت به موقع بدهي خود به پيمانكاران و نرخ بالاي بيمه اجباري نيروي انساني داراي بيشترين نارضايتي در ميان عوامل اثرگذار بر مسائل تشكل‌ها هستند. همچنين وجود مفاسد اقتصادي در دستگاه حكومتي مشكل پنجم تشكل‌هاست در حالي كه مسائل تحريم به رتبه ششم كاهش يافته است.
در مقابل مسائل زيرساختي كمترين اعتراض را امروز در ميان تشكل‌ها دارد. ضعف زيرساخت‌هاي تامين برق به حدي نمرات پاييني ميان استان‌هاي نسبتا محروم كسب كرده است كه مي‌توان گفت اين استان‌ها به هيچ‌وجه مشكلي در اين خصوص احساس نمي‌كنند. سيستان و بلوچستان نمره 1.8 را براي ضعف زيرساخت‌هاي تامين برق در نظر گرفته است كه مي‌توان آن را نمره‌يي عالي در نظر گرفت. همچنين چهارمحال‌وبختياري هم به ضعف در زيرساخت‌هاي تامين برق نمره بسيار پاييني داده و معتقد است كه اين بخش با مشكلات اندكي دارد.
در بحث‌هاي ديگر زيرساختي هم همين روال وجود دارد. در ضعف نظام توزيع و مشكلات رساندن محصول به دست مصرف‌كننده همين بحث وجود دارد و سيستان و بلوچستان و چهارمحال و بختياري اين بخش را بسيار مطلوب در نظر مي‌گيرند. در نظام زيرساخت‌هاي حمل و نقل باز استان سيستان و بلوچستان وضعيت را بسيار بهتر از ساير استان‌ها در نظر مي‌گيرد و بعد از آن يزد و اردبيل وضعيت بهتري دارند.
نگاهي به ديدگاه تشكلي
بسياري گزارش اخير مركز پژوهش‌ها را از ديدگاه وضعيت فضاي كسب و كار مورد بررسي قرار دادند اما روش نمونه‌گيري اين گزارش به خوبي نگاه تشكل‌ها را به وضعيت امروز اقتصاد ايران نشان مي‌دهد. در حقيقت واريانس نظرات استان‌ها به قدري بالاست كه يا بايد پذيرفت وضعيت فضاي كسب و كار از استاني به استان ديگر كاملا متفاوت است يا بايد پذيرفت تشكل‌ها بنا به خاستگاه خود درك متفاوتي از فضاي كسب و كار دارند.
استان سيستان و بلوچستان يكي از استان‌هاي محروم با مشكلات فراوان اقتصادي است ولي با اين وجود از نظر تشكل‌هاي آن وضعيت مساعدي دارد. بر اساس نظر تشكل‌هاي سيستاني و بلوچستاني در بحث ضعف زيرساخت‌هاي تامين برق، نظام توزيع، ضعف زيرساخت‌هاي حمل و نقل، تعرفه‌هاي پايين كه باعث آسيب به كالاهاي ايراني مي‌شود، موانع تعرفه‌يي صادرات محصولات و واردات مواد اوليه، بي‌ثباتي در قيمت مواد اوليه، زياد بودن تعطيلات رسمي، محدوديت‌هاي قانون كار، عرضه كالاهاي خارجي قاچاق، بي‌ثباتي قوانين و مقررات مربوط به توليد، چك‌هاي برگشتي، وجود مفاسد اقتصادي، نرخ بالاي بيمه اجباري نيروي انساني، ضعف بازار سرمايه، بي‌تعهدي شركت‌ها و موسسات دولتي به پرداخت به موقع بدهي و مسائل تسهيلات بانكي اين استان بهترين وضع را در ميان تمام استان‌هاي كشور دارد در حالي كه نگاهي به وضعيت رشد اقتصادي و ساير آمارها خبر از شرايطي متفاوت مي‌دهد. در مقابل استان بوشهر وضعيتي كاملا متفاوت دارد و در اكثر اين موارد بدبين‌ترين استان بوده است. اما سوال اساسي اين است كه تفاوت در كجاست؟
شايد مهم‌ترين حلقه مفقوده تشكل‌هايي است كه از آنها در اين رابطه سوال شده است. در استان بوشهر اتاق بازرگاني بوشهر مهم‌ترين تشكل مورد سوال قرار گرفته محسوب مي‌شود. در مقابل در سيستان و بلوچستان هيچ سوالي از اتاق بازرگاني و تشكل‌هاي مربوط به آن نشده است و سهم بخش اصناف پررنگ
بوده است. چهارمحال و بختياري نيز بعد از سيستان و بلوچستان داراي بهترين وضع از نظر فضاي كسب و كار برآورد شده است. در اين استان هم از اتاق بازرگاني و تشكل‌هاي مربوط هيچ نظرسنجي نشده است و در عوض سهم اتاق اصناف و تشكل‌هاي صنفي بسيار پررنگ بوده است.
استان كهگيلويه و بويراحمد از نظر اقتصادي، جغرافيايي و جمعيتي شباهت زيادي به چهارمحال و بختياري دارد اما اين استان در نظرسنجي استان سوم از نظر وضعيت نامساعد طبقه‌بندي شده است. تفاوت مهم اين استان با چهارمحال و بختياري اين است كه
يك سوم از نظرسنجي اين استان در اختيار اتاق بازرگاني بوده است. در حقيقت هر جا سهم اتاق بازرگاني در نظرسنجي بالاتر است ديدگاه‌هاي منفي‌تري نسبت به فضاي كسب و كار وجود دارد و هر سهم اتاق اصناف بيشتر است وضعيت مطلوب‌تر ارزيابي مي‌شود. همچنين خانه‌هاي صنعت در مجموع وضعيت را بدتر از اتاق‌هاي تعاون مي‌بينند. در بوشهر نيز به خاطر وجود تشكل‌هاي قوي مربوط به بحث بازرگاني و اتاق بازرگاني شاهد اين پديده هستيم كه وضعيت بسيار بدتر از ميانگين در نظر گرفته مي‌شود.
تشكل‌هاي ملي خوشبين
موضوع بدبيني اتاق‌هاي بازرگاني با توجه به سهم بالاي آنها در نمونه‌گيري باعث شده است كه در مجموع كفه به سمت وضعيت نابسامان اقتصادي سنگين شود. به همين دليل تفاوتي آشكار ميان ديدگاه تشكل‌هاي سراسري و ميانگين تشكل‌هاي كل كشور وجود دارد. در حالي كه انتظار بر اين بود نظر تشكل‌هاي سراسري و ملي تقريبا با ميانگين نظر تشكل‌ها يكي باشد اما تنها 9 استان وضعيت را تا حدي بهتر از تشكل‌هاي ملي در نظر مي‌گيرند. همچنين با وجود آنكه اكثر اين تشكل‌ها در تهران حضور دارند اما تشكل‌هاي تهراني وضعيت را به‌شدت بدتر از تشكل‌هاي ملي
ارزيابي مي‌كنند. هرچند اين پديده را شايد نتوان به بدبيني و خوشبيني تشكل‌ها صرفا نسبت داد. اين موضوع درك متفاوت از وضعيت فضاي كسب و كار ميان دو گروه از تشكل‌ها را نشان مي‌دهد. تشكل‌هايي كه با خارج از كشور بيشتر در ارتباط هستند حتي با وجود برجام چندان وضعيت را مطلوب نمي‌بينند اما اصناف با ديدگاهي مثبت‌تر به وضعيت اقتصاد و شرايط پيش روي نگاه مي‌كنند.
منبع: تعادل
