اتاق خبر- قرارداد خط لوله تاپی که قرار است گاز ترکمنستان را در مسیری 1800 کیلومتری به افغانستان، پاکستان و هند منتقل کند، به سبب به تعویق افتادن و کنار گذاشته شدن ایران از پروژه گازی مهم خط لوله صلح برای کشورمان بسیار حائز اهمیت بوده و نیاز به اتخاذ راهبرد نوینی برای ایجاد فرصت جدید گازی توسط ایران دارد.
به زعم کارشناسان مقایسه بین خط لوله تاپی و خط لوله صلح نشان می دهد که جدای ملاحضات اقتصادی، عوامل سیاسی و ژئوپلتیک مهمی در این میان نقش دارند. ترکمنستان با حضور در طرح تاپی به دنبال متنوع سازی صادرات گاز خود، افزایش درآمد و کاهش وابستگی به تهران و مسکو است. افغانستان نیز که برای اولین بار است در چنین طرح های منطقه ای حضور دارد، از این رهگذر علاوه بر تامین گاز خود، به فکر درآمد زایی از محل عوارض عبور خط لوله تاپی است. از سوی دیگر هندی ها این پروژه را پایگاهی برای نفوذ به آسیای مرکزی تلقی کرده و سعی دارند علاوه بر تامین نیاز روزافزون خود به انرژی، وزن سیاسی بیشتری در جاده ابریشم نوین داشته باشند.
در این میان ایران به سبب ملاحضاتی همچون عدم تامین مالی باقیمانده خط لوله صلح توسط طرف پاکستانی و بدبینی های سیاسی و امنیتی آمریکا جهت ممانعت از نفوذ ایران به شرق آسیا به واسطه خط لوله صلح، با چالش هایی مواجه است. در همین راستا مرکز تحقیقات استراتژیک در گزارش راهبردی خود پیشنهاد کرده است، ایران باید با توجه به همکاری های انرژیک خود با روسیه، سعی در وارد کردن روس ها در این پروژه کنند. زیرا روس ها به شدت با خط لوله تاپی مخالف بوده و تقسیم همکاری جویانه بازار انرژی میان ایران و روسیه می تواند علاوه بر مشارکت در این پروژه مهم، به تقویت روابط دو کشور در سایر حوزه های سیاسی- اقتصادی منجر شود. همچنین ایران می تواند با یک نمایش دیپلماتیک، از هرگونه مبادله اقتصادی میان کشورهای منطقه استقبال کرده و از طریق این راهبرد، سهم باقیمانده از بازار انرژی در شرق آسیا را نصیب خود کند.
