اتاق خبر گزارش میدهد:اما آیا به این فکر کرده اید که اگر محیط کاری شاداب تری داشتید هر روز با علاقه بیشتری راهی اداره می‌شدید؟محیط کار یکی از عوامل مهمی است که در کارایی کارکنان تاثیر مستقیم دارد. ارگونومی دانشی است که رابطه انسان با محیط کار را مورد بررسی قرار میدهد و چند سالی است که این دانش به محیط های اداری وارد شده است، اما آنچه مهم است تبدیل شدن حرف به عمل در محیط کاری ایران است.محیط کار یکی از عوامل مهمی است که در کارایی کارکنان تاثیر مستقیم دارد.
چه اندازه ارگونومی در محیط اداری کشور رعایت می‌شود؟
شاید شما هم یکی از کارمندانی باشید که در سال چندین بار کمردرد یا سایر دردهای مفاصل را تجربه کرده‌اید. کمردرد یکی از دردهای شایع در کشور است که بر طبق آمار اعلام شده 2 میلیون نفر را به خود گرفتار کرده است. به گزارش اقتصاد آنلاین به نقل از ابتکار ، بر طبق آمار رسمی ایران بالغ بر 2 میلیون کارمند دارد که اغلب آنها قربانیان اصلی کمردرد و دردهای مفصلی هستند. دکتر هادی خادمی، فیزیوتراپیست در گفت و گو با «ابتکار» درباره ارزیابی میزان ارگونومی در ادارات کشور گفت: امکانات و ارگونومی ادارات در کشور با توجه به رسته دولتی یا خصوصی بودنشان متفاوت است. در اکثر ادارات ما سلامتی یک معاون یا رئیس با سلامتی یک کارمند تفاوت دارد. متاسفانه شاهد هستیم که صندلی یا میزی که در ادارات برای استفاده کارمندان در نظر گرفته می‌شود با صندلی و میز یک مدیر یا معاون متفاوت است.
تبعیض در سلامتی
او با بیان اینکه ما در سلامت برای افراد تبعیض قائلیم گفت: تقریبا 90 درصد افراد در طول زندگی خود دچار کمردرد می شوند اما به طور کلی کارمندان به دلیل صندلی‌های نامناسب و کمبود امکانات ارگونومیکی و کارهای طولانی مدت بیشتر از دیگران در معرض این اختلالات هستند. خادمی در پاسخ به این سوال که ارگونومی در کدام یک از ادارات بیشتر مورد توجه قرار می‌گیرد، گفت: به طور کلی ارگونومی و امکانات رفاهی در همه ادارات تقریبا به یک شکل هستند.ادارات دولتی کمتر به منافع فکر می کنند و ادارات خصوصی بیشتر درگیر صرفه جویی هستند و این شاید بر روی استاندارد بودن تجهیزات تاثیر بگذارد اما در کل عموم ادارات ما با مشکل عدم ارگونومی دست و پنجه نرم می‌کنند.
آیا رعایت ارگونوی وظیفه مدیر است؟
او در پاسخ به این سوال که آیا رعایت ارگونومی یکی از وظایف مدیران به حساب می‌آید گفت:اگر این مدیر خوبی باشد. فراهم کردن یک محیط سالم وظیفه موکدی برای یک مدیر نیست ولی برای یک مدیر آینده نگر که هدفش بالابردن بازده کاری باشد،این خود یک وظیفه موکد می شود.
کوتاهی از ما پزشکان است
خادمی ادامه داد: متاسفانه شاید کوتاهی از ما پزشکان بوده که نتوانسته با مدیران تعامل بیشتری برقرار کنیم و به آنها این آگاهی را بدهیم که کارمندی که دچار اختلالات فیزیکی می‌شود بیش از پیش خرج بر روی دست سازمانش می‌گذارد.
ضرری بیشتر از منفعت
او با اشاره به اینکه حداقل ضرری که بیماری یک کارمند بر روی دست بیمه سازمان می‌گذارد بالغ بر یک میلیون تومان هزینه است گفت: تنها این هزینه مخصوص فیزیوتراپی است و علاوه بر آن هزینه ساعات مرخصی و نبود یک کارمند مبالغ کلان تری را برای یک سازمان در پی دارد. ضمن این که بی حوصلگی حاصل از درد بازدهی کار را نیز پایین می‌آورد. در صورتی که پیشگیری بسیار مرقون به صرفه تر از پرداخت هزینه درمان آن کارمند از طریق بیمه سازمان است. خادمی ادامه داد: شاید یک صندلی 500 تا یک میلیون گران تر باشد اما همان صندلی می تواند یک عامل برای بالا رفتن بازده کاری یک کارمند به حساب آید.
هوای بدنمان را داشته باشیم
این فیزیوتراپ گفت: ما ایرانی ها بلد نیستیم هوای بدنمان را داشته باشیم و وقتی که دچار کمردرد می شویم تازه به دنبال راه درمان می‌گردیم. ما فرهنگ پیشگیری نداریم و در عوض فرهنگ درمان را جایگزین آن کرده ایم. خادمی با انتقاد به فرهنگ سلامت گفت: سیستم سلامت به درمان فکر می کند و نه پیشگیری و این یک ضعف است. جمله معروفی که پیشگری بهتر از درمان است در حال کم رنگ شدن است. سیستم سلامت باید پیش گیری را به مردم بیاموزد. شاید با میدان دادن به پزشکان برای آموزش پیشگیری بسیاری از هزینه های درمان را کاهش دهد.
کاهش هزینه های درمان با آموزش پیشگیرانه
او با بیان اینکه پیش گیری می‌تواند 10 تا 15درصد هزینه ها را کاهش دهد گفت:ما باید یاد بگیریم که بدنمان را واکسینه کنیم. ما می توانیم با آگاهی از نحوه راه رفتن یا حتی نشستن بدنمان را به پادتنی ارزان قیمت واکسینه کنیم. خادمی در ادامه گفت: در خارج از کشور مدارسی با عنوان back schoo- وجود دارد که روش های مراقبت از ستون فقرات را به فرد آموزش می دهند. متاسفانه این نوع آموزش ها در ایران رواج ندارد و ما به این سطح از سلامت فیزیکی نرسیده ایم.
چطور یک کارمند سالم بمانیم؟
خادمی درباره شیوه مراتب از خود در ادارات به کارمندان توصیه کرد: به طورکلی اگر بخواهیم بدن را واحد حرکتی در نظر بگیرم، این واحد حرکتی از بالا تا پایین به هم متصل هستند. کوچکترین اختلال عملکرد در مهره بالایی مهره های دیگر را نیز درگیر می‌کند. ستون فقرات از اولین مهره شروع می شود تا سی و سومین مهره که آخرین مهره کمر است. او ادامه داد:اولین مهره ها شامل 7 مهره گردنی است که کار نگه داشتن سر را انجام می‌دهند و شغل‌ها و حرفه‌هایی که سر در هنگام کار کردن خم می شود مانند نویسندگی یا کار با کامپیوتر بیشترین فشار را به عضلات گردنی می‌آورند. بنابراین ما باید محیط کار را طوری مهیا کنیم که نیازی به خم کردن سر نباشد. بنابراین باید صفحه رایانه را با سر هماهنگ کنیم.خادمی ادامه داد: دومین مورد این است که حتما باید ارتفاع صندلی به اندازه ای تنظیم شود که نگاه ما به صفحه مانیتور عمود باشد. 12 مهره سینه ای یا مهره‌هایی که مسئول قوز پشتی بدن هستند با وجود اینکه مهره‌های حرکتی نیستند اما نیاز به مراقبت ویژه دارند. او با بیان اینکه اکثر دردهای بین دو کتف در کارمندان به خاطر اختلال در حالت بدنی آنهاست: گفت:این اختلال به راحتی با تنظیم ارتفاع صندلی برطرف می شود.
اگر ارتفاع صندلی بیش از حد بالا باشد باعث افزایش قوز پشتی و درد در نقاط مختلفی در ناحیه بین دو کتف می شود. او ادامه داد: قسمت سوم که مهم ترین بخش بدن است شامل 5 مهره کمری می شود. مهره های کمری به این خاطر بسیار مهم هستند که بالاتنه را به پایین تنه متصل می‌کنند و بیشترین فشار را تحمل می‌کند. این مهره ها در بیشترین حرکاتی که ما در طول روز انجام می دهیم دخیل هستند.خادمی با بیان اینکه 67 درصد اختلالات دیسکی در ناحیه کمر هستند گفت: ما باید در طول روز حتما صندلی راحتی داشته باشیم. صندلی از این رو بسیار مهم است که قوس کمر را افزایش یا کاهش میدهد. او به کارمندان توصیه کرد که برای پر کردن گودی کمر از بالشت کوچکی استفاده کنند. خادمی ادامه داد: قوس کمری قوسی است که رنج نرمال دارد و در افراد مختلف متفاوت است بنابراین نمی توان گفت که یک پشتی می تواند برای همه کار آمد باشد. بلکه پشتی کارآمد است که بتواند قوس پشتی را پر کند.
هر گونه افزایش قوس کمر در طولانی مدت باعث ایجاد ساییدگی های شدید در مفاصل بین مهره های کمر می شود و کاهش قوس کمر از آنجایی که نیروهای فشارنده را بر دیسک بین مهره ای افزایش می دهد سبب ایجاد اختلالات دیسک از جمله قطع دیسک می شود. او با اشاره به اینکه هیچ یک از صندلی های اداری نمی توانند قوس کمر را پشتیبانی کنند گفت: قوس کمر در هر شخص متفاوت است بنابراین توصیه می شود که از تشکچه های صندلی استفاده شود که این تشکچه ها نیز در مورد هر فرد متفاوت است. خادمی با بیان اینکه صندلی هایی که در ادارات از آن استفاده می شود فرسوده، کج و غیر استاندارد هستند گفت: این صندلی ها باعث اختلالات ستون فقراتی در فرد می شوند. این صندلی های کج سبب قوس های جبرانی طرفی در طول ستون فقرات می شود که این اختلال دردناکی است.
