یعنی به عبارتی هویت سیاسی باعث تکوین ویژگیهای فوق شده است. اینکه ایا جنبش دانشجوئی دارای اصالت است و برای پاسخگوئی به نیازی از نیازهای سیاسی اجتماعی مردم ایران بوجود امده و یا حرکتی منفعلانه است و در غیاب سازمانهای مدنی شکل گرفته است؟ نیازمند بررسی جامعه شناختی این جنبش است اما بطور خلاصه میتوان گفت در یک جامعه جهان سومی و توسعه نیافته و با ویژگیهای ایران هر آنچه که هست و مخصوصا" در غیاب نهادهای مدنی و از همه مهمتر تحزب، جنبش دانشجوئی به خوبی توانسته است به اقدامات فرصت ساز نظیر تسری ویژگیهای مذکور به آحاد جامعه و تقویت انگیزه های مثبت آنان برای ورود به صحنه مبارزات اجتماعی دست بزند.
جنبش دانشجوئی با داشتن چنین سابقه ممتد، مثبت و اثر گذار در طول هشت دهه از سال 1314 تا کنون، و کسب تدریجی چنین ویژگیهائی در شرایط کنونی خود نیازمند تحقیقات همه جانبه میدانی و کتابخانه ائی برای بررسی ابعاد وضعیت کنونی آن و چالشهای نظری و عملی فرا روی آن است. این بررسیها باید نشان دهد مشکلات، موانع و سایر عوامل که باعث ایجاد فراز و نشیب و حتی در بعضی مقاطع زمانی سترونی این جنبش شده است است چیست و کدامند تا مسئله بخوبی باز، تبیین و مورد اجماع قرار گیرد. نازائی کنونی نه ذاتی این جنبش آرمانگرایانه بلکه تحمیلی از محیط خارجی و عدم درک هویت سیاسی دانشجو و دانشگاه است. هویت معترض و آرمانخواهی که هر زمان امکان بلند کردن صدای رسای خود برای بیان مطالبات نه صنفی بلکه سیاسی جامعه خویش و طرح دیدگاههای ضد عافیت گرایانه این جنبش می یابند سراپا شوق و با شور و نشاط در صحنه سیاسی اجتماعی کشور حاضر میشوند.
علیرغم دل زدگیها و هزینه سنگینی که دانشجویان و جنبش دانشجوئی در برهه های گوناگون حیات خود متحمل شده است، اما میزان تحرکات دانشجویان در تعاملات سیاسی کشور بخوبی نشان از خواست و نیاز دانشجو، محیط ، اهداف و جنبش دانشجوئی دارد. جمعیت جوان کشور و میزان سرمایه گذاری در زمینه آموزش یک فرصت وحید و عالی است که نیازمند دقت بسایر جنبه هائی که بتواند استفاده از این پتانسیل را نه تنها میسور بلکه تقویت کند، میباشد. لذا نگاهی به اهداف این جنبش از ابتدای شکلگیری ضروری و میتواند به درک و فهم ابعاد این جنبش برای طراحی نحوه تعامل بین جنبش با تحولات کشور و سازوکار حکومت است.
در طی پنج دهه اول عمر این جنبش نفس وجود رژیم شاه بعنوان دشمن مشترک میتوانست وحدت بخش نیروهای مبارز دانشجوئی برای رسیدن به هدف واحد باشد. ولی دانشجویان از یک عامل منفی برای هدف مشترک و سازماندهی فعالیت خود استفاده ننموده بلکه هدف مشترک را از طریق سازماندهی نیروها، تدوین ایدئولوژی و برنامه عمل مشترک بدست آورد. بطور مثال در اروپا جنبش دانشجوئی با توجه به کار کرد احزاب و ازادیهای اجتماعی به گونه ائی که در کشورهای در حال توسعه بطور عام و ایران بطور خاص مطرح است تفاوت دارد. در ایران جنبش دانشجوئی با تکیه بر این ویژگیها و هویت سیاسی خود در غیاب آزادی سیاسی اجتماعی و فعالیت احزاب مستقل به بسیج افکار عمومی، از بین بردن مشروعیت رژیم شاه و ورود به صحنه اجتماع عمل کرد و همزمان تقریبا" تنها تشکل سازمان یافته بود که با مشکلات ساختاری و عارضی مخصوص به خودش دست پنجه نیز نرم میکرد. اما خصیصه های اصلی ان که در بالا اشاره شد یعنی تحول خواهی، عدالت طلبی، مطالبه محوری، پرسشگری، بیقراری، آرمانخواهی، ضدیت همزمان و توامان با استبداد و استعمار و سازش ناپذیری همگی عناصر مورد نیاز برای حرکت در آوردن نیروهای تاثیر گذار اجتماعی بوده و باید از همین ویژگیها برای اصلاح و بهبود ناهنجاریهای سیاسی اجتماعی در کشور استفاده کرد و جنبش دانشجوئی را دارای هویتی سیاسی و نظام مند دانست که فرصتی برای سامان دادن به قواره سیاسی - اجتماعی است و نه تهدید!
