اتاق‌نیوز - طهماسب مظاهری: اگر بخواهیم پیش‌بینی از نرخ تعادلی ارز داشته باشیم این نرخ بالاتر از نرخ فعلی خواهد بود.
رییس کل اسبق بانک مرکزی با اعلام اینکه نرخ تعادلی ارز بالاتر از نرخ اصلی است، درباره تعیین تکلیف سود در قالب پول اعتباری توضیحاتی ارائه کرد.
طهماسب مظاهری درباره اینکه نرخ تعادلی ارز با توجه به شرایط فعلی چقدر می‌تواند باشد؟ گفت: نه تنها الان و نه زمانی که در ریاست بانک مرکزی بودم، هیچ‌گاه نرخ تعادلی بازار ارز را اعلام نکردم و نه تنها من بلکه هیچ‌کس دیگری هم نمی‌تواند در این جایگاه در رابطه با نرخ مشخصی اظهارنظر کند، چرا که هرگاه رییس کل بانک مرکزی از قیمت ارز سخن بگوید، دو نرخی خواهد شد.
وی در حاشیه همایش بانکداری اسلامی با بیان اینکه تنها عامل تعیین کننده نرخ تعادلی ارز، عرضه و تقاضا و همچنین نظام ارزی تک‌نرخی و دقیق است، اظهار کرد: این بدان معنی نیست که بانک مرکزی در این رابطه برآوردی ندارد، چراکه نه تنها در ایران بلکه در تمام دنیا بانک‌های مرکزی حتما از نرخ تعادلی ارز برآورد دارند و در رابطه با آن هدف‌گذاری و پیش‌بینی لازم را انجام می‌دهند اما به هیچ وجه نرخ مدنظر را اعلام نمی‌کنند و از طریق ابزار‌های دخالت در بازار و همچنین سیاست‌گذاری‌های ارزی سعی می‌کنند به آن دسترسی پیدا کنند.
رییس کل اسبق بانک مرکزی با اشاره به الزام اصلی برای دستیابی به نرخ تعادلی ارز گفت: مهم‌ترین مساله این است که بتوان سیاست چند نرخی فعلی که بر اثر سیاست‌گذاری‌های اشتباه هشت ساله دولت قبل که آن را از تک‌نرخی به چند نرخی رساند، اصلاح و مجدد به نظام تک‌نرخی تبدیل کرد. آنگاه می‌توان گفت که در این شرایط نرخ ارز را بازار تعیین می‌کند.
مظاهری معتقد است که اگر بخواهیم پیش‌بینی از نرخ تعادلی ارز داشته باشیم این نرخ بالاتر از نرخ فعلی خواهد بود.
الزامات تعیین نرخ سود بانکی از نگاه مظاهری
وی در بخش دیگری از اظهارات خود در مورد نحوه فعلی تعیین سود بانکی و لزوم توجه به تعریف مفهوم سود در قالب پول اعتباری توضیحاتی ارائه کرد.
رییس کل اسبق بانک مرکزی با بیان اینکه شورای پول و اعتبار باید نرخ سود را هماهنگ با شرایط بازار و اقتصاد تعیین و برای اجرا به بانک‌ها ابلاغ کند، گفت: در حال حاضر شورا در چند جلسه نرخ سود را تعیین و ابلاغ کرده است اما بانک‌ها به دلیل آنکه آن را به عنوان نرخ قابل قبول تصور نمی‌کنند سعی کردند با روش‌های مختلف نرخ‌های دیگری را مبنا قرار دهند.
مظاهری با اشاره به موارد ضروری در تعیین نرخ سود توضیح داد: اول باید چارچوب منطقی برای تعیین سود سپرده، تسهیلات، مبادله‌ای و مشارکتی با توجه به شرایط تورمی و عرضه پول تعیین شود و در ادامه بانک مرکزی با اقتدار نسبت به الزام بانک‌ها به رعایت آن اقدام کند و بر آن نظارت داشته باشد.
وی با تاکید بر اینکه برای مشخص کردن نرخ سود تعیین تکلیف مفهوم سود در قرض بدون ربا یا قرض‌الحسنه در قالب پول اعتباری از ضرورت قابل توجهی برخوردار است، گفت: در شرایطی که پول رایج کشور از چند صد سال گذشته از پول ذاتی (سکه طلا و نقره) به پول اعتباری (اسکناس) تبدیل شده است باید مورد توجه قرار گیرد، چراکه در زمانی که با تغییرات تورمی، ارزش پول کاهش یافته تعریف مفهوم سود در ربا ضروری خواهد بود.
رییس کل اسبق بانک مرکزی با بیان اینکه بسیاری از کارشناسان مذهبی و علما نیز تاکید دارند که وقتی پولی قرض داده می‌شود بر اساس قدرت خرید آن قرض داده شده است و باید برگشت آن نیز براساس قدرت خرید باشد نه اسکناس، یادآور شد: بر این اساس آنچه از ارزش پول به دلیل تورم کاهش پیدا می‌کند باید جبران شود تا قرض بدون ربا باشد؛ هرچند که در برخی از سیاست‌های فعلی این موضوع مورد توجه است.
وی همچنین ممانعت از فعالیت موسسات غیرمجاز بانکی را هم برای اجرای دقیق سود بانکی مورد توجه قرار داد و گفت: در حالی فعالیت مخرب این موسسات موجب عدم تعادل خواهد شد که به نظر می‌رسد دولت یا سازمان‌های ذیربط به ممانعت از فعالیت این موسسات تمایل دارند.
مظاهری تاکید کرد: برخورد با موسسات غیرمجاز باید تعادلی و قوی باشد، نه چکشی و ضعیف.
