
هر روز گزارشات و اظهارات جدیدی درباره تحریم نفت ایران انعکاس می یابد در جدیدترین انعکاس اداره اطلاعات انرژی امریکا ارزیابی تازه ای درباره انرژی ایران ارائه داده است و از آن طرف ایتالیایی ها نگران تحریم نفت ایران هستند و قرار است کره جنوبی پتروشیمی ایران را تحریم کند و علاقه ای به تحریم نفت ایران ندارد.
اداره اطلاعات انرژی آمریکا در تازهترین گزارش خود در مورد ایران گفته است که تولید روزانه نفت ایران در سال ۲۰۱۱ در حدود سه میلیون و ۶۰۰ هزار بشکه است که بخاطر فرسودگی و کهنگی چاهها سالانه ۴۰۰ الی ۷۰۰ هزار بشکه از تولید نفت ایران کاسته میشود.
برپایه این گزارش، ایران برای تثبیت تولید نفت، نیاز به حفظ و بهبود ساختارهای تکنیکی ازدیاد برداشت از مخازن نفت، از جمله تزریق گاز به میدانهای نفتی دارد، اما باتوجه به نیاز فزاینده داخلی ایران به گاز این امر نیز با مشکلاتی روبروست.
یکی دیگر از ابزارهای افزایش تولید نفت از میدانهای کهنه که طبق گزارشها ۸۰ درصد از چاههای نفتی ایران در نیمه دوم عمر خود قرار دارند و دچار افت فشار نفت هستند، نصب پمپهای درون چاهی است که در فهرست اقلام تحریمی آمریکا برای فروش به ایران قرار دارد.
به تازگی هرمز قلاوند مدیر عامل شرکت مناطق نفت خیز جنوب یکی از مشکلات کاهش تولید نفت ایران را کمبود پمپهای درون چاهی عنوان کرد.
به گفته وی، هم اکنون ۳۰ میدان نفتی در خوزستان نیاز به تزریق گاز دارند که تنها در ۱۰ میدان نفتی تزریق گاز طبیعی انجام میشود.
طبق گزارش اداره اطلاعات انرژی آمریکا، ایران در سال ۲۰۱۰ به میزان ۱۴۷ میلیارد متر مکعب گاز در سال تولید کرده که ۱۴۴ میلیارد متر مکعب آن به مصرف داخلی رسیده است. ایران تا ۱۰ سال آینده بطور متوسط شاهد افزایش سالانه ۷ درصدی مصرف داخلی گاز خواهد بود.
این گزارش در ادامه میگوید که صادرات نفت خام ایران در شش ماه نخست سال جاری به طور متوسط ۲ میلیون و ۲۵۸ هزار بشکه در روز بوده است که چین، اتحادیه اروپا، ژاپن، هند و کره شمالی بعنوان عمده خریداران نفت ایران به ترتیب ۵۴۳، ۴۵۰، ۳۴۱، ۳۲۸ و ۲۲۴ هزار بشکه در روز از ایران نفت خریدهاند.
این درحالی است که محمد علی خطیبی نماینده ایران در اوپک، ماه گذشته اعلام کرد که برخلاف گزارش اوپک، جمهوری اسلامی ایران در سال ۲۰۱۰ میلادی ۲ میلیون و ۵۸۳ هزار صادرات نفت داشته است.
سازمان کشورهای تولید کننده نفت، اوپک، در گزارش تیرماه خود اعلام کرده بود که ایران در سال گذشته میلادی ۲ میلیون و ۲۴۶ هزار بشکه در روز صادرات نفت داشته است، آماری که با گزارش اداره اطلاعات انرژی آمریکا نیز همخوانی دارد.
برپایه این گزارش، ایران در حال حاضر ساخت ۶ پالایشگاه جدید با ظرفیت پالایش بیش از یک میلیون بشکه در روز را در دستور کار دارد، اما با توجه به مشکلات مالی، پیشرفت بسیار اندکی در پیشبرد پروژههای ساخت پالایشگاه حاصل شده است.
ایران بعنوان دومین مصرف کننده بزرگ نفت خاورمیانه، در سال ۲۰۱۰ روزانه یک میلیون و ۸۰۰ هزار بشکه نفت خام مصرف داخلی داشته که نسبت به سال قبل آن رشد ۱۰ درصدی داشته است. کل ظرفیت پالایشگاهی ایران در ژانویه سال ۲۰۱۱ روزانه یک و نیم میلیون بشکه نفت بوده است که در ۹ پالایشگاه موجود در ایران انجام پذیرفته است.
این گزارش در ادامه میگوید که تحریمات امریکا باعث شده است که ایران برای کاهش مصرف بنزین، متوسل به لغو یارانههای انرژی شود، اقدامی که باعث جهش فزاینده قیمت بنزین شده، اما به میزان قابل توجهی مصرف داخلی بنزین را کاهش داده است.
ایران در سال ۲۰۱۰، روزانه ۴۰۰ هزار بشکه مصرف بنزین داشته که نسبت به سال ۲۰۰۹ به میزان ۴ درصد کاهش داشته است، با اینهمه، ظرفیت پالایشگاهی ایران بازهم جواب ده مصرف داخلی بنزین نیست. این کشور در سال گذشته میلادی ۷۸ هزار بشکه واردات بنزین داشته است.
ایران از ماه دسامبر سال گذشته، طرح هدفمندسازی یارانهها را اجرا کرد که بر پایه آن، قیمت برخی اقلام مصرفی، از جمله بنزین افزایش یافت. با اجرای این طرح، قیمت یک لیتر بنزین از ۱۰ سنت (۱۰۰ تومان) به ۴۰۰ تومان بنزین سهمیهای (۶۰ لیتر برای هر نفر) و ۷۰۰ تومان بنزین بنزین آزاد افزایش یافت.
این گزارش با اشاره به حادثه اخیر انفجار واحد بنزین سازی پالایشگاه آبادان بخاطر نشت گاز در حین مراسم بازگشایی آن توسط محمود احمدینژاد اشاره کرده و میگوید که تعمیر و راه اندازی مجدد این واحد چهار ماه طول کشیده است.
در رابطه با گفته ایران مبنی بر افزایش ظرفیت پالایشگاهی برای صادرات بنزین، این گزارش میگوید که اگر ایران بتواند بر مشلات تکنیکی و مالی این پروژهها فائق آید، حداقل تا سال ۲۰۱۵ به صادرکننده بنزین تبدیل خواهد شد.
این گزارش در ادامه مینویسد، ایران در سال جاری در پی تکمیل خط لوله دولت آباد-هاشمنژاد، واردات گاز از ترکمنستان را به ۳۱ میلیون متر مکعب در روز افزایش داده (۱۰ میلیارد متر مکعب در سال) است. ایران هم اکنون کمتر از ۲۵ میلیون متر مکعب گاز به ترکیه صادر میکند که با احتساب صادرات جزئی روزانه ۷۰۰ هزار متر مکعب گاز به ارمنستان بعنوان دومین وارد کننده گاز ایران، کفه ترازوی واردات گاز ایران پایینتر از صادرات آن قرار میگیرد.
نگرانی شرکتهای ایتالیایی از تحریم نفت ایران
در حالی که برخی از کشورهای اروپایی از تحریم نفت ایران استقبال کردهاند، اتحادیه نفت و شرکتهای نفتی ایتالیا از عملی شدن چنین تحریمی ابراز نگرانی کردهاند.
به گزارش خبرگزاری رویترز، پیترو ده سیمونه، مدیر اتحادیه نفت ایتالیا، در این باره گفت: «با توجه به خط مشی دولت کنونی (ایتالیا) برای جلوگیری از تحریمها هیچ کاری از دست ما برنمیآید.»
ایتالیا روزانه نزدیک به ۲۰۰ هزار بشکه از نفت خام مورد نیاز خود را از ایران وارد میکند که برابر با ۱۳ درصد از کل واردات نفت خام این کشور است.
این در حالی است که ایتالیا واردات نفت خام از سوریه را نیز تحریم کرده است؛ پیشتر ایتالیا ۳ درصد از نفت خام مورد نیاز خود را از سوریه وارد میکرد.
یک معاملهکننده نفت درباره تحریم احتمالی نفت ایران به خبرگزاری رویترز گفت: قطع دسترسی به نفت خام ایران، یک فاجعه خواهد بود. این مسئله به اندازه کافی برای من روشن است.
اتحادیه نفت ایتالیا، گزارشی از ارزیابیها و دیدگاههای شرکتهای نفتی ایتالیا درباره تبعات تحریم ایران تهیه کرده و هفته گذشته آن را در اختیار دولت این کشور گذاشته است.
درگزارش اتحادیه آمده است که شرکتهای نفتی ایتالیا، با تحریم نفت خام ایران مخالفند چراکه به گفته آنها چنین اقدامی به مثابه مجازات کشورهای اروپایی است و در مقابل برای شرکتهای شرقی امتیاز غیرمنصفانهای فراهم میکند و آنها به بهای ارزانتری نفت ایران را خریداری خواهند کرد.
یک معاملهکننده نفت در یکی از شرکتهای ایتالیایی در این باره میگوید: «تحریمها به اروپا ضربه میزند و نه آمریکا یا هند و چین. با این بحران، این چه منطقی است که باری بر دوش خود بگذاریم که تاثیری هم در این موقعیت ندارد.»
طبق اعلام قبلی، قرار است وزیران خارجه اتحادیه اروپا روز پنجشنبه دهم آذرماه درباره تحریم نفت ایران به گفتوگو بنشینند.
همچنین قرار است اتحادیه نفت ایتالیا روز دوشنبه با وزیران این کشور درباره تحریم احتمالی ایران گفتوگو داشته باشد و در آن ساز وکار تحریمها بررسی شود تا شرکتهای نفتی این کشور کمتر صدمه ببیند.
بنا بر آماری که دولت آمریکا منتشر کرده، ایتالیا، اسپانیا و یونان هرکدام نزدیک به ۱۳ درصد از نفت خام خود را از ایران وارد میکنند.
پیترو ده سیمونه، مدیر اتحادیه نفت ایتالیا میگوید پیدا کردن منابع جایگزین و افزایش بهای نفت از مشکلاتی است که در پی تحریم ایران به وجود خواهد آمد.
به گفته سیمونه یک راهحل میتواند این باشد که به شرکتهای ایتالیایی بین ۶ تا ۱۲ ماه وقت داده شود تا کشورهای جایگزینی مانند عربستان یا روسیه پیدا کنند.
معاملهکنندگان نفت در ایتالیا از این انتقاد دارند که اتحادیه نفت برای جلوگیری از تحریم ایران کار چندانی نکرده و گزارشی هم که این اتحادیه برای دولت تهیه کرده آنچنانکه باید و شاید بازتاب نگرانیهای شرکتهای ایتالیایی نیست.
در حالی که آمریکا در تلاش است ایران را هرچه بیشتر منزوی کند، اتحادیه اروپا به طور اصولی موافقت خود را بر اعمال تحریمهای بیشتر علیه ایران اعلام کرده است.
احتمال ممنوعیت واردات پتروشیمی ایران به کره جنوبی
خبرگزاری رویترز به نقل از منابع خود در کره جنوبی از احتمال ممنوع اعلام شدن واردات محصولات پتروشیمی ایران به این کشور «تحت فشار آمریکا» خبر میدهد. همین منابع به این خبرگزاری گفته اند که کره جنوبی برای ممنوعیت واردات نفت خام ایران برنامه ای ندارد.
حال خبرگزاری رویترز از قول منابعی در وزارت اقتصاد کره جنوبی خبر داده است که این کشور نیز احتمالا به جمع دیگر متحدان آمریکا خواهد پیوست تا فشار بیشتری بر مقامات تهران اعمال شود.
به گفته یکی از این منابع که نخواسته اند نام شان فاش شود، دولت کره جنوبی در حال حاضر در حال بررسی میزان ممنوعیت واردات محصولات پتروشیمی ایران و اثرات احتمالی این ممنوعیت بر اقتصاد کره جنوبی است.
به گزارش خبرگزاری رویترز، کره جنوبی سال گذشته میلادی معادل ۳۵۰ میلیون دلار واردات محصولات پتروشیمی از ایران داشته، و در مقابل ۴۵۰ میلیون دلار از محصولات خود را به ایران صادر کرده است.
این مقدار واردات تنها بخش کوچکی از تجارت محصولات پتروشیمی در کره جنوبی را تشکیل می دهد که سال گذشته میلادی بر ۴۹ میلیارد دلار بالغ بوده است.
به نظر می رسد بحث درباره تحریم بیشتر ایران در سئول با سفر معاون امور سیاسی وزارت خارجه آمریکا به پایتخت کره جنوبی بی ارتباط نباشد.
وندی شرمن، معاون امور سیاسی وزیر امور خارجه ایالات متحده، روز دوشنبه و سه شنبه در سئول حضور یافته و با مقامات کره ای درباره فعالیت های هسته ای ایران و گزارش اخیر آژانس به گفت و گو نشسته است.
این نخستین بار نیست که متحد کره ای آمریکا همگام با این کشور به تحریم ایران دست زده است.
در سپتامبر ۲۰۱۰، کره جنوبی ۱۰۲ شرکت از جمله شعبه بانک ملت در سئول را به همراه ۲۴ فرد حقیقی که متهم به ارتباط با برنامه هسته ای ایران بودند در لیست سیاه خود قرار داد.
خبرگزاری رویترز به نقل از منابعی در دولت کره جنوبی می گوید که به دلیل همین تحریم ها تا پایان سال جاری میلادی یعنی ۲۰۱۱ نزدیک به پنج میلیارد دلار درآمد ایران در این کشور گرفتار خواهد بود.
افزایش صادرات نفت ایران با وجود تحریم
معاون وزیر نفت درباره تحریم خرید نفت ایران توسط برخی از کشورهای اروپایی، گفت: با وجود افزایش تحریم های بین المللی سال گذشته صادرات نفت خام ایران افزایش یافته بود.
احمد قلعه بانی در پاسخ به سوال خبرنگار اتاق نیوز مبنی بر تاثیر برخی اظهار نظرها از سوی مقام های کشور فرانسه و کانادا مبنی بر تحریم خرید نفت از ایران گفت: ایران هیچ گونه فروش نفتی به فرانسه و کانادا ندارد و در زمینه صنعت نفت ارتباط ما با کانادا در حد برگزاری کنفرانس و سمینار و بحث های علمی بوده است و در زمینه مراودات نفتی در بخش انتقال تجهیزات، سخت افزاری و نرم افزای ارتباط زیادی با کشور کانادا نداشتیم و این کشور در صنعت نفت ایران جایگاهی ندارد.
وی افزود: کشور ایران از نظر ذخایر نفت و گاز در دنیا در رتبه نخست قرار دارد و طبیعتا نمی توانند این سرمایه عظیم را نادیده بگیرند و هم اکنون برنامه های مختلفی در زمینه سرمایه گذاری برای تبدیل نفت به محصولات با افرزش افزوده بیشتر از جمله بنزین و نفت گاز داریم، به گونه ای که بر اساس برنامه در سه سال آینده ظرفیت پالایشی کشور به بیش از سه میلیون بشکه افزایش خواهد یافت.
این مقام مسئول با بی اثر خواندن تحریم ها در اجرای پروژه های صنعت نفت گفت: در سال های 86 تا 88 تنها 9.3 میلیارد دلار در صنعت نفت سرمایهگذاری شد که بیشتر آن از منابع داخلی وزارت نفت بود، در حالی که در سال 89 این رقم به 18 میلیارد دلار رسید که حدود 50 درصد آن توسط منابع غیر نفتی تامین شد و استفاده از این منابع با رشد سه برابری همراه بود.
وی گفت: تحریم ها فرصت و انگیزه مناسب برای مشارکت شرکت های داخلی در اجرای پروژه های کشور را فراهم کرد.
مدیرعامل شرکت ملی نفت ایران با اعلام این که در هفت ماه نخست امسال حدود 12 میلیارد دلار در این شرکت سرمایه جذب شده است، گفت: پیش بینی می شود این آمار با محاسبه هشت ماه نخست به بیش از 14 میلیارد دلار افزایش یابد.
قلعه بانی از هدف گذاری برای جذب 25 میلیارد دلار سرمایه در سال جاری خبر داد و گفت: بر اساس برنامه این رقم در سال آینده حداقل به 30 میلیارد دلار خواهد رسید که امیدواریم این منابع با استفاده از شیوه های مختلف سرمایه گذاری، جذب منابع مردمی و فروش اوراق مشارکت جذب شود.
معاون وزیر نفت با اشاره به برنامه ریزی برای افزایش یک میلیون بشکه ای تولید نفت و افزایش ظرفیت پالایش نفت ایران به سه میلیون بشکه در روز، تاکید کرد: ایران با حمایت مردمی صنایع نفت و گاز خود را توسعه خواهد داد.