اتاق نیوز- گردشگری مجازی (e-tourism) مقوله جالبی است که حداکثر دو دهه از پدید آمدن آن نمی گذرد. گردشگری مجازی ، حضور در سرزمین دیجیتالی وب ، و مشاهده داده های صوتی ، متنی و تصویری از دنیای فیزیکی پیرامون ما است . دور دنیا که در نوشته ژول ورن ، نویسیده شهیر فرانسوی ، در هشتاد روز امکان پذیر شد ، امروز با ابر متن های اینترنتی ، با یک کلیک امکان پذیر است. دور دنیا با یک کلیک ، آرزویی بود که امروزه از مرحله آرزو به حقیقتی غیر قابل انکار مبدل شده است . بااستفاده از سایت های کاخ موزه ها، اماکن باستانی جهان می توان به دنیایی اطلاعات متنی و تصویری از نمادهای تاریخ باستان دست یافت. برخی از پایگاه های دولتی در اینترنت ، امروزه سیستم های دوربین شهری خود را به سرزمین دیجیتال نیز پیوندداده اند. بااین دوربین ها می توانید شهرهای مختلف را به صورت زنده مشاهده کرده و حتی از ان ها عکس یادگاری بگیریدخیلی از علاقمندان به بازدید از موزه های بزرگ جهان ، از هرمیتاژ مسکو تا لوور پاریس ، از تارنماهای اینترنتی ان ها برای مشاهده اطلاعات استفاده می کنند. حتی ، رزرو بلیط هواپیما ، هتل ، مسابقات بین المللی ورزشی و جشنواره های فرهنگی هنری جهانی ، امروز با رفتارهای سازمانی الکترونیکی همراه شده است . فناوری اطلاعات و ارتباطات(ICT) یکی از عناصر اساسی محیط بیرونی در صنعت گردشگری است که توسعه آن در سال‌های اخیر باعث نوآوری‌هایی در این صنعت شده است.واژه گردشگری الکترونیکی (E-Tourism) به معنای کاربرد کسب و کار الکترونیکی(E-Business) در مسافرت و گردشگری است و ۳ مجموعه متمایز مدیریت کسب و کار، نظامهای اطلاعاتی و مدیریت و گردشگری را شامل می‌شود.
کاربرد ICT در گردشگری را می‌توان به سه حوزه شبکه‌های داخلی (Internet)، شبکه‌های خارجی(Extranet) و اینترنت تفکیک کرد. کاربرد ICT در شبکه‌های داخلی صنایع گردشگری موجب افزایش کارایی و اثر بخشی می‌شود و در بخش‌های مختلف شرکتها بکار می‌رود. از سوی دیگر، کاربرد ICT در شبکه‌های داخلی و اینترنت موجب همبستگی قوی بین فعالیت‌های متفاوت واحدهای فعال در گردشگری شده است، به گونه‌ای که کاربرد ابزارهای ICT به شکل( CRS)نظام ذخیره جا، (GDS) نظام توزیع جهانی و DMS (مدیریت مقصد) در صنایع حمل و نقل هوایی و هتل‌ها و خدمات مسافرتی از توسعه فراوانی برخوردار است.
ابزار ICT منجر به تغییر روند گردشگری و ایجاد سازوکارهای جدید راهبردی و مدیریتی در این صنعت شده است.از جمله مهمترین استفاده‌های ICT در شرکتها، تقویت یکپارچگی افقی و عمودی و کاهش عدم صرفه‌های مقیاس در شرکت‌های کوچک و متوسط گردشگری(SMTE) بوده است.
وب سایت:ابزار کارآمد در توسعه گردشگری مجازی
یکی از عالی ترین زمینه های اطلاع رسانی توان گردشگری یک کشور ،استفاده از تارنماهای اینترنتی است. وب سایتها به دلیل ارزش اطلاع رسانی زیادی که در سرزمین دیجیتالی اینترنت با یک میلیارد کاربر با سواد دارند،فرصت خوبی برای معرفی چند زبانه و چند رسانه ای قابلیتهای گردشگری یک کشور است. در بین سایتهای اطلاع رسانی مربوط به گردشگری یک کشور در وب ،سایتهای رسمی از اهمیت زیادی بر خوردارند.سایتهای رسمی ،سخنگو های دیجیتالی یک کشور در اینترنت هستند و هر چه این پایگاهها قوی تر ،بروزتر و چند زبانه باشند،مخاطب پذیری آنها افزایش می یابد.
در مقابل دیدگاه اول که فناوری اطلاعات را حرکتی همسو و تسهیل بخش در توسعه تجارت الکترونیکی و صنعت گردشگری می دانندو انجام اقداماتی مانند ذخیره جا و خرید خدمات مستقیم از طریق اینترنت را مورد توصیه و سفارش قرار می دهند عده ای معتقد هستند که دریافت خدمات از آژانسهای مسافرتی می تواند مطمئنتر از ذخیره جا با اتکا به اینترنت باشد.مثلا در خصوص مشکلاتی که ممکن است در سالنهای ترانزیت یا در قسمتهای کنترل گذرنامه به وجود آید نیاز به مشاور حقیقی و نه مجازی محسوس است.
غالبا مسافرانی که با هماهنگی آژانسهای مسافرتی اقدام به مسافرت می کنند از اعتماد به نفس بیشتری برخوردارندودر مواجهه احتمالی با مشکلات ،خود را در وضعیت بهتری می یابند.شاید این موضوع به دلیل ابعاد روانی تاشی از مراجعه و خرید مستقیم خدمات از یک آژانس مسافرتی است .در حالیکه خرید خدمات در اینترنت دارای ابعاد و اشکال مجازی است.
راهکارها و جمع بندی
گردشگری مجازی ، واقعیتی غیر قابل انکار است . وقتی ما به شهروند الکترونیک (e-citizen) ) ، دولت الکترونیک (e-government ) ، تجارت الکترونیک (e-commerce) ، بانکداری الکترونیک
(e-banking) ، آموزش الکترونیک (e-learning) در قالب جامعه اطلاعاتی (information society) معتقدیم ، باید زمینه های گردشگری مجازی (e - tourism) را نیز فراهم کنیم.گردشگری مجازی ، دور دنیا با یک کلیک فقط نیست ! گردشگری مجازی ، ابزاری است که توسط آن ، یک گردشگر بتواند در کم ترین زمان، با کم ترین امکانات و با کم ترین هزینه، و با کم ترین دانش، ظرفیت های گردشگری یک کشور را شناسایی و با یک برنامه هدفمند و طرح هدایت گر ، از سوی دولت و آژانس ها و مراکز مربوطه، به مکانی خاص مسافرت کند.
پیشنهادهایی که در پایان برای کاهش چالش های گردشگری مجازی در کشور می توان ارائه کرد به این شرح است
:ـ ایجاد طرح جامع آی تی در گردشگری ایران
ـ فراهم کردن مرکز مدیریت سایت های گردشگری رسمی ایران در وب
ـ تبلیغ سایت ها و مراکز اطلاع رسانی دیجیتالی ایران در حوزه گردشگری در سایت های دولتی ایران
ـ تبلیغ و معرفی پایگاه های دیجیتالی گردشگری ایران (مثل سایت موزه ها و غیره) در رسانه ملی
ـ ایجاد دوره های آی تی در گردشگری توسط سازمان ایرانگردی
ـ ایجاد شورا یا مرکز گردشگری مجازی در سازمان ایرانگردی ایران
ـ اختصاص رایانه مناسب به مراکزی که در امر گردشگری ایران به طور مستقیم یا غیرمستقیم برای آی تی مدار شدن ، موثر هستند یکی از اساسی ترین نیازهای صنعت گردشگری موجود در کشورمان در برخورد با چالشهای تکنولوژیکی ورود و فعال کردن نظامهای بهتر توزیع جهانی(S.D.G)با ورود وپیاده سازی استاندارد های جدید مدیریت روال گردش اطلاعات در نظامهای هتلداری و گردشگری است.
همچنین سرمایه گذاری در جهت تولید و پیاده سازی پورتالهای تخصصی ودینامیک روی اینترنت ،پیاده سازی نظامهای MIS در ساختار مدیریت داخلی و استفاده از نرم افزارهای مبتنی بر تحلیلهای حرفه ای و استانداردهای جدید و مدرن جهانی در ساختار داخلی صنعت هتلداری و شرکتها و موسسات از دیگر اقدامات موثر برای توسعه صنعت گردشگری کشور خواهد بود.
طراحی و مدیریت تور و استفاده از روشهای مدرن ارتباطی و اطلاعاتی بر اساس نظامهای گردش اطلاعات و عملیات زنجیره ای در صنعت هتلداری ،زمینه سازی ورود وتعمیم کاربری تجهیزات مدرن سخت افزاری و الکترونیکی به ویژه در صنعت هتلداری نیز تاثیر بسزایی در این زمینه دارند.
غلامرضا امینی شعار – مشاور عالی انجمن خدمات بازاریابی بین المللی
